289
Mayning fermalar butunlay boshqa tarkibiy qismlardan
iborat bo‘lishi mumkin: video kartalar, protsessorlar, qattiq
disklar, faqat qazib olish uchun yaratilgan maxsus uskunalar.
Xozirgi kunda, ko‘pchilik maynerlar, bir-biriga bog‘langan
bir nechta video kartalar
mayning fermasi tushunchasini anglatadi.
Shunday
mayning fermalari faqat bitta vazifani bajarishi mumkin
- uning hisoblash kuchidan foydalangan holda kriptoval-
yutaniishlab olish.
Mayning fermani ishi mayninning qaysi turini tanlashiga
bog‘liq. Birinchi
mayninglar statsionar kompyuterlarda amalga
oshirildi, ularda kriptografik vazifalarni hal qiladigan maxsus
dasturlar o‘rnatildi.
Tarmoq ishtirokchilari sonining ko‘payishi bilan bitta
kompyuterning quvvatii yetarli emas edi. Faqat
mayning uchun
mo‘ljallangan mikrosxemalar (chiplar) mavjud edi, ular
qo‘shimcha ravishda tizim blokiga o‘rnatildi.
Keyinchalik, faqat bitta vazifani – kriptovalyuta
mayningni
hisoblash uchun ASIC chipi ishlatildi.
Vaqt o‘tishi
bilan boshqa mayning usullari paydo bo‘ldi.
Eng ommabop va hali ham mavjud video kartalarda
mayningi (GPU - mayning). Mayning uchun fermalar – bu
quyidagilarni o‘z ichiga oladigan tizimdir.
4 - 6 ta video kartalar. Video kartaning turi ferma
yaratiladigan kriptovalyutaga bog‘liq. Hisoblash algoritmiga
qarab, ba’zi hollarda NVIDIA video kartasi tezroq ishlaydi,
boshqalarida - AMD. Dual -mayninga (bir vaqtning o‘zida ikkita
kriptovalyutaniishlab olish) imkon beradigan video kartalar
mavjud (Ethereum va boshqa kriptovalyutalarni ishlash);
har bir ferma va server
uchun quvvat bloki;
asosiy karta (motherboard);
kriptovalyutalarni saqlanadigan
qattiq disk;
ventilyatorlar (kulerlar);
Mayning fermasi kunu tun ishlaydi. Bir fermada o‘rtacha
elektr energiyasi 1 kVt / soatni tashkil qiladi.
290
Kriptovalyuat ishlab olish taxminan har 10 daqiqada sodir
bo‘ladi. Bu vaqt ichida mavjud bo‘lgan barcha tarmoq 12,5
bitkoindan ko‘p bo‘lmagan pul ishlay oladi.
2009-yilda Bitcoinni
mayningi boshlanganida, blokni
to‘ldirish uchun mukofot 50 Bitcoinsni tashkil etdi; 2012-yilda
mukofot 25 tangaga, 2016 yilda esa 12,5 taga tushirildi. Bunday
ikki baravar kamchiliklar muntazam ravishda ro‘y beradi;
keyingisi taxminan 2020-yilga rejalashtirilgan - undan keyin
mukofot hajmi 6,25 Bitkoinga tushiriladi.
Mayning bilan bir qatorda, kriptovalyutani ishlash mumkin
bo‘lgan boshqa ko‘plab sodda usullar ham mavjud. Ulardan
ba’zilarini ko‘rib chiqaylik:
Kranlar – Kichik vazifalarni bajarish uchun Bitcoin va
Boshqa tangalarni tarqatish xizmatlari: masalan, tizim foydala-
nuvchisi kimligini aniqlash uchun ishlatiladigan kompyuter testi:
odam yoki kompyuter (
captch), web-serfing va boshqalar.
Baunti – bu yangi ICO loyihalarini (kriptovalyutalar
yordamida investitsiyalarni jalb qilish shakli) joylashtirish
(posting), reposting, pul o‘tkazish orqali reklama qilish jarayoni.
Birinchidan,
tokenlarni (foydalanuvchining axborot xavfsizligini
ta’minlash uchun mo‘ljallangan qurilma) bepul olasiz, bu yaqin
orada to‘liq huquqli kriptovalyuta bo‘ladi.
Bitcoin va boshqa muqobil kriptovalyutalar (
altcoins) ni
osongina sotib olish mumkin. Onlayn versiyada, bu kriptovalyuta
birjalari, valyuta almashish shaxobchalar yoki hatto to‘g‘ridan-
to‘g‘ri amalga oshiriladi. VISA, Mastercardda yoki ba’zi elektron
hisobvaraqlarda mablag ‘bo‘lsa kifoya. Naqd pulni
kriptomatlarda
olish mumkin. Ular an’anaviy terminallar bilan bir xil tamoyil
asosida ishlaydi.
Do'stlaringiz bilan baham: