O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand davlat universiteti

Bozor subyektlari 
B2G  bozoridagi  korxonalarni  tasniflash  ularning  bozorda 
bajaradigan funksiyalariga asoslanadi: 
Davlat buyurtmachilari. 
Asosiy vositalarni yangilash zarurati bo‘lgan ishlab chiqarish 
va ilmiy-texnik muassasalar . Bunday tashkilotlar davlat dasturlari 
tomonidan moliyalashtiriladi. 
Xususiy korxonalar – buyurtmachilar. 

 Ishlab  chiqarish vositalarini  yangilash  zarurati  bo‘l-
gan xususiy  va  sanoat  ishlab  chiqarishlari  va  ilmiy-texnikaviy 
korxonalar . Ular  yirik  korxonalarga  (kuchli  ishlab  chiqarish  in-
fratuzilmasi),  o‘rta  va  kichik  (ishlab  chiqarish  ko‘lami  ancha 
kichik) ga bo‘linadi. 

 Bosh  pudratchilar. Ishlab  chiqarish  texnologiyasiga  ixti-
soslashgan  yirik 
kompaniyalar. Bunday 
pudratchilar 
keng 
ko‘lamli  texnik  muammolarni  kompleks  hal  qilish  uchun  za-
rurdir. Ular  malakali  mutaxassislar,  yuqori  malakali  xodimlar  va 
umumiy  dizayn  yechimlarini  ishlab  chiqish  bilan  ajralib  tu-

---

147 
radi. Ayniqsa,  murakkab  muammolarni  hal  qilish uchun  ular 
subpudratchilar  va  yetkazib  beruvchilarning  yordamiga  murojaat 
qilishlari mumkin . 

 Vositachilar. Logistika  sohasiga  ixtisoslashgan  xorijiy 
korxonalar  va  filiallar  (asosan  chet  eldan  texnik  mahsulotlar  yet-
kazib  berish  bo‘yicha). Ular  mahsulotlarning  tor  doirasi  bilan 
shug‘ullanadigan  va  keng assortimentga ega  keng  ixtisoslashgan 
vositachilarga bo‘lingan . 

 Mahalliy  ishlab  chiqarish  korxonalari . Bunday  kom-
paniyalar odatda turli xil sanoat mahsulotlarini ishlab chiqarish va 
yuqori  ixtisoslashgan  xizmatlar  (masalan,  dizayn,  yuqori tex-
nologiyali 
mahsulotlarga texnik 
xizmat 
ko‘rsatish ) 
bilan 
shug‘ullanishadi. 

 Xorijiy  ishlab  chiqarish  korxonalari. Oldingi  holatda 
bo‘lgani  kabi,  ushbu  kompaniyalar  sanoat  uskunalarini  ishlab 
chiqaradilar,  subpudratchilar  va  yetkazib  beruvchilar  sifatida 
ishtirok etishlari mumkin, ammo bozorda ko‘pincha vositachilar - 
distribyutorlar orqali ishlaydi.