Microsoft Word àñîñèéòåõ10. doc

Katalizator faolligini saqlash.
 Muhitni katalizatorga ta’siri katalizatordagi o׳zgarishlarga, uning 
faolligini kamayishiga bogliq. Bunga katalizatorning eskirishi va katalizator to׳yinishi sabab bo׳ladi. 
Qo׳shimchalar ta’sirida katalizatorning faolligini kamayishi katalizatorning to׳yinishi deyiladi. 
Katalizator to׳yinganda, uning fizikaviy va kimyoviy xususiyati o׳zgarmaydi. 
Katalizatorlarning eskirishi
 deb, zarrachalarning tuzilmasi va yuzasining o׳zgarishi natijasida 
katalizator faolligining kamayishiga aytiladi. Katalizatorlarning eskirishi va to׳yinishi katalizatorli 
jarayonlarning asosiy kamchiligidir. 
Katalizatorlarning faolligini saqlab qolish uchun uzatilayotgan moddalarni katalizatorning faolligini 
kamaytiruvchi qo׳shimchalardan tozalash kerak. Ayrim hollarda katalizatorni qisman yoki to׳liq 
almashtirish ham mumkin. 
Fazalar birikishining rivojlangan yuzasini hosil qilish.
 Ushbu usul modda va issiqlik uzatish tezligi, 
o׳zaro ta’sirlanuvchi fazalar yuzasining kattaligi orqali aniqlanadigan geterogen jarayonlarda asosiy 
ahamiyatga ega bo׳ladi. 
Fazalarning birikish yuzasini oshirish uchun barcha sistemalarda, birinchi navbatda, nisbatan og`ir 
fazaning yuzasini oshirishga harakat qilinadi: masalan, gaz-qattiq faza, suyuqlik-qattiq faza 
sistemalarida qattiq modda yuzasini, suyuqlik-gaz sistemalarda suyuqlik yuzasini oshirish mumkin. 
Birinchi holatda maydalangan qattiq modda mexanikaviy aralashtiriladi va suyuqlik yoki gaz muxitida 
qalqigan holda bo׳ladi. Bunda eng faza pastdan yuqoriga shunday tezlik bilan harakat qiladiki, qattiq 
faza zarrachalari xuddi "qaynash" ko׳rinishida bo׳ladi, lekin reaksiya zonasidan chiqib ketmaydi. Gaz-
suyuqlik sistemalarida suyuqlik sachratib mayda tomchi ko׳rinishida beriladi, bunda suyuqlikning yupqa 
qatlami orqali gaz o׳tadi.