O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi o‘rta maxsus kasb-hunar ta’limi markazi

Havaskorlik sayohatlari jismoniy madaniyat jamoalari 
kengashlari, sport klublari, turistlar klubi, madaniyat klublari, 
turistlar oromgohlari, bazalari, bolalar turistik stansiyalari, 

---

29
maktablar, o‘quvchilar uylari va alohida turistlar guruhlari 
tomonidan uyushtiriladi.
Bunda turistlar mustaqil ravishda o‘z marshrutlarini tuza-
dilar, poxod jarayonida o‘z-o‘zlariga xizmat qiladilar. Kerakli 
turistik jihozlar, oziq-ovqat va boshqa vositalarni o‘zlari xarid 
qilishlari yoki ijaraga olishlari lozim bo‘ladi. Sayohatning bu 
xususiyati ommaviy ravishda bir kunlik va birnecha kunlik 
poxodlar o‘tkazish uchun eng qulay bo‘lib, u ko‘pincha ta’lim 
muassasalarida ko‘proq uyushtiriladi. Shuni qayd qilish lozimki, 
kasaba uyushma tashkilotlari, sport klublari, haftada ikki kun 
dam olish kunlaridan unumli foydalanib, yirik korxonalar, ijodiy 
xodimlar jamoalari shahar atrofi joylariga poxod uyushtirish 
shakli keng avj olmoqda. Hatto Toshkent, Samarqand, 
Farg‘ona, Navoiy va boshqa bir qator shaharlardagi ishlab 
chiqarish, mehnat jamoalariga tog‘li zonalarda dam olish uylari, 
profilaktoriylar tashkil qilib, yil davomida mehnatkashlarning 
hordiq chiqarishi va sayohat qilish uchun ma’lum qulayliklar 
yaratib bermoqda. Shuningdek, hozirda aholi o‘rtasida ekologik 
turizm keng rivojlanib bormoqda.
Sayohatlar harakat usullariga qarab piyoda yurish, tog‘, 
suv,  chang‘i,  velosiрed,  avtomobil,  mototsikl  va  aralash 
turlariga bo‘linadi. Sayohat qilish va uning tartiblari 1982-
yil 28-noyabrda tasdiqlangan “Havaskorlik turistik poxod va 
sayohatlarni tashkil qilish va o‘tkazish qoidalari” ga asosan 
o‘tkaziladi. Bu talablar hozirgi kunda ham keng qo‘llanmoqda. 
Havaskorlik sayohatlariga talabning ortib borishi bir kunlik va 
ko‘p kunlik poxodlar o‘tkzishni taqozo etmoqda. Shunga ko‘ra 
ko‘p kunlik sayohatlar I, II, III, IV, V qiyinchilik kategoriyalariga 
(darajalariga) bo‘linadi. Qiyinchilik darajalari poxodlarning 
masofasi, to‘siqlarning xususiyati va soni, har bir turning 
mazmuniga qarab belgilanadi. Ular haqida keyingi boblarda 
tegishli ma’lumotlar beriladi.

---

30