So’z boshi

In’eksiya  qilish  usuliga  ko‘ra  parenteral  yo‘l  bilan  yuboriladigan 
preparatlarning tasniflanishi: 

---

82 
 
•  Terining  ichiga  (intradermal,  intrakutan  –  injectiones  intracutaneae) 
Miqdoran  juda  kam  bo‘lgan  (0,2-0,5  ml)  eritmalarni  terining  tashqi 
(epiderma) qavati va ichki (derma) qavatining orasiga, 10-15 gradus burchak 
ostida yuborish. Infeksion kassaliklar, allergiya diagnostikasida ishlatiladi 
•  Terining  ostiga  (injectiones  subcutaneae)  Kam  miqdordagi  (1-2ml)  ba’zan 
hajmi  500ml  gacha  bo‘lgan  eritmalarni  45-90  gradus  burchak  ostida,  ham 
teri  ostiga,  teri  xujayralarining  bo‘shliqlariga,  kurak  va  elka  oralaridagi 
bo‘shliqlarga yuborish yoki quyish bo‘lib, bunday xolatlarda so‘rilish limfa 
tugunlari va tomirlari orqali yuzaga keladi. M: Insulin, geparin, vaksinalar 
•  Muskul  orasiga  (injectiones  intramusculares)  Kam  miqdordagi  (asosan  1-5 
ml)  eritmalarni  yo‘g‘on  muskullardan  iborat,  mayda  qon  tomirlari  va  nerv 
xujayralari kam bo‘lgan maydonlarga yuborish yoki kiritish 
•  Vena ichiga (injectiones intravenosae) Hajmi 1 ml dan 500 ml gacha bo‘lgan 
suvli  eritmalarni  vena  ichiga  quyish  bo‘lib,  katta  hajmdagi  eritmalar  vena 
ichiga  juda  sekinlik  bilan  kiritiladi  (1  l  eritma  10-15  daqiqa  davomida), 
tomchilab quyish esa daqiqasiga 40-60 tomchi bilan amalga oshiriladi 
•  Arteriya  ichiga  (injectiones  intraarteriales)  Ikkinchi  jahon  urushi  yillarida 
akademik  N.N.Burdenko  to‘g‘ridan-to‘g‘ri  arteriya  ichiga  penitsillin  va 
boshqa  bir  qator  dori  moddalarining  eritmalarini  kiritishni  taklif  qildi.  Bu 
usulda  asosan  elka  arteriyasiga  eritmalar  yuboriladi.  Bunda  dori 
moddasining ta’siri juda qisqa vatda 1-2 soniyada yuzaga keladi 
•  Orqa  miya  kanaliga  (inectiones  intraarachnoidales,  s.  inectiones 
endolumbalis)  Kam  miqdordagi  (1-2  ml)  suyuqlikni  orqa  miya  kanaliga 
kiritish 
•  Bulardan  tashqari  kamdan-kam  xolatlarda:  suyaklar  ichiga,  bo‘g‘imlar 
orasiga plevra bo‘shlig‘ining ichiga ham in’eksiya qilish mumkin 
•  Keyingi  paytlarda  kam  og‘riq  beruvchi,  ignasiz  (0,1-0,12  mm  diametrli) 
yuqori  bosimlarda,  3  sm  chuqurlikka,  300  m/s  tezlikda    in’eksiya  qilish  
usullari  amaliyotga  tadbiq  qilindi.  Bu  jihatdan  “Pchelka”,  “Hynospray”, 
“Jetinjection” in’ektorlari fikrimiz dalilidir.