Biolog 10 indd

Bosqich
Reaksiya
Qayerda sodir 
bo‘ladi
Ajraladigan 
energiya miqdori
Hosil bo‘ladigan 
ATF miqdori
I
II
III
9-§.  PLASTIK  ALMASHINUV.  FOTOSINTEZ,  XEMOSINTEZ
Tirik  organizm  hujayralari  hayot  faoliyatining  doimiyligini  saqlash 
uchun  hujayra  tuzilmalari  bo‘lgan  membranalar  va  organoidlar  tarkibiga 
kiradigan  oqsillar,  lipidlar,  uglevodlar  moddalar  almashinuvi  jarayonida 
to‘xtovsiz  sintezlanadi.  Hujayra  kimyoviy  tarkibi  va  tuzilishining  yangilanib 
turishini  ta’minlaydigan  biosintetik  reaksiyalar  yig‘indisi  plastik almashinuv 
(assimilatsiya, anabolizm) deb ataladi. 

---

43
Organizmlar  energiya  va  uglerodning  qanday  manbayidan  foydalanishiga 
ko‘ra avtotrofl ar va geterotrofl arga bo‘linadi. Anorganik moddalardan organik 
moddalarni  sintezlashda  anorganik  uglerod  manbayidan  foydalanadigan 
organizmlar  avtotrof organizmlar  deyiladi.  Organik  moddalarni  sintez-
lash da  yorug‘lik  energiyasidan  foydalanadigan  avtotrof  organizmlar  foto-
trof  lar,  kimyoviy  reaksiyalar  energiyasidan  foydalanadigan  organizmlar