O’zbekiston respublikasi oliy talim vazirligi samarqand veterinariya medisinasi instituti

K
m
Vt

/
92
,
0
,  tashqaridagi 
temperatura - 10
0
C ichkaridagi temperatura 10
0
C. Devorning 1 m
2
 yuzasidan 
1 soatda qancha issiqlik miqdori o‘tishini hisoblang. 

---

103 
 
75.  4  Kj  issiqlik  miqdori  sarflangan  holda,  o‘zgarmas  hajmda  necha  gramm 
vodorodni 35
0
C gacha isitish mumkin. 
76.  Chorvachilik  binolarida  qish  paytida  havo  almashinish  normasini  buzoqlar 
uchun  100  kg  massaga  20  m
3
/soat  bo‘lishi  kerak.  Agar  tashqaridagi 
temperatura  -  5
0
C  bino  ichidagi  temperatura  15
0
C  bo‘lishi  kerak  bo‘lsa,  1 
soat  ichida  binoga  kiruvchi  havoni  isitish  uchun  qancha  issiqlik  miqdori 
sarflanadi. Binoda o‘rtacha massasi 300 kg bo‘lgan 150 ta buzoq bor. 
77.  Qoramollarda miozit, miopatoz kasalliklarini davolash uchun temperaturasi 
65
0
C va massasi 5 kg bo‘lgan parafin hayvon terisiga qo‘yiladi. Bunda 70% 
issiqlik  qoramol  tanasiga  o‘tsa  parafin  temperaturasi  37
0
C  gacha 
kamayganda hayvon tanasiga qancha issiqlik beradi. 
78.  Odam  organizmining  bir  sutkada  sarf  qiladigan  umumiy  energiyasi  3000 
kal. Buning 1/30 qismini yurak sarf qiladi. Yurakning quvvatini hisoblang. 
79.  15 

 gacha sut beradigan massasi 400 kg bo‘lgan sigir soatiga 458 g suvni 
bug‘lantiradi.  1  sutkada  sigirning  suvni  bug‘lantirishga  sarf  qilgan  issiqlik 
miqdorini toping. 
80.  Bosimi  1  atm.  bo‘lgan  azotning  hajmi  5 

.  Shu  gaz  1 

  hajmgacha 
adiabatik siqilgan. Siqilishdan so‘ngi bosimni aniqlang. 
81.  Buzoqning  1  sutka  davomida  1  m
2
  badanidan  o‘tuvchi  issiqlik  miqdorini 
hisoblang.  Yog‘  qatlami  qalinligi  10  mm,  ichki  temperatura  39
0
C,  teri 
yuzasidagi temperatura 30
0
C. 
82.  Kislorod gazini 27
0
C dan 47
0
C gacha isitish uchun qancha issiqlik sarflash 
zarur, normal atmosfera bosimida? Boshlang‘ich temperaturada hajm 5 

 ga 
teng. 
83.  O‘tning  bir  soat  davomida  issiqlik  chiqarishi  natijasida  entropiyasining 
oshishini aniqlang, ot tanasining issiqlik berish qobiliyati 0,547 j/kg.s otning 
massasi 450 kg, temperaturasi 37
0
C. 
84.  Sirti  0,5  m
2
  bo‘lgan  termostat  ichida  100
0
C  temperatura  saqlanib  turiladi. 
Izolyasiyalovchi  qavatning  qalinligi  1  sm,  issiqlik  o‘tkazuvchanlik 
koeffitsienti  esa  0,06  j/m.grad  bo‘lsa,  1  soatda  qancha  miqdor  energiya 
sarflanishini aniqlang. Tashqi temperatura 15
0
C ga teng. 
85.  Agarda odam 1 soatda 20 ml ter chiqarsa, u holda odamning ter chiqarishi 
natijasida entropiyasining oshishini hisoblang. Tana temperaturasi 37
0
C. 
86.  Mahalliy  franklizatsiya  uchun  ishlatiladigan  sharsimon  elektrod  diametri  2 
sm,  elektrod  potensiali  30  kV,  bo‘lsa  uning  markazidan  50  sm  uzoqlikdagi 
maydon nuqtasining potensiali va kuchlanganligini aniqlang. 
87.  GV4-2  apparati  terapevtik  konturidagi  (1÷10)  pf  o‘zgaruvchan  sig‘imli 
kondensatorga parallel ravishda 48 pf li kondensator ulansa, shu konturning 
sig‘imini qanday chegarada o‘zgartirish mumkinligini aniqlang. 
88.  Qoramollarda revmotizmni galvanik tok bilan davolash uchun qoramolning 
orqa  soniga  har  birining  yuzasi  200  sm
2
  li  gidrofilli  prokladka  yordamida 
elektrodlar qo‘yiladi. Davolash uchun tok zichligi 0,2 mA/sm
2
. qoramoldan 
qanday  tok  o‘tadi? Agarda  prosedura vaqti  30  minut bo‘lsa,  undan  qancha 
elektr zaryadi o‘tadi. 

---

104 
 
89.  DRT-100  gorelkali  UF  nurlatgich  220  V  kuchlanishda  2  A  tok  iste’mol 
qiladi.  Nurlatgichning  quvvati  qanday?  Agarda  1  kunda  25  ta  hayvon  15 
minutdan nurlatilsa. Nurlatgichning bir yillik ishi qancha turadi? (1 kv.t. soat 
elektr energiya 100 so‘m bo‘lib, bir yilda 305 ish kuni bor deb hisoblang). 
90.  Jun  qirqadigan  MSU  –  100  mashinkasi  36  V  kuchlanishda  3,5  A  tok 
iste’mol  qiladi.  Mashinka  elektr  dvigatelining  quvvatini  va  4  soatda  sarf 
bo‘ladigan elektr energiyasini toping.  
91.  Qoramol  firmasini  suv  bilan    ta’minlaydigan  nasosni  yurguzuvchi 
elektromagnit quvvati va tok kuchini aniqlang. Fermada 1 sutkada 80 m
3
 suv 
sarflanadi.  Suv  20  metr  balandlikka  ko‘tariladi.  Nasosning  F.  I.  K  .-80%. 
Motor 220 V kuchlanishga ulanadi va 1 sutkada 6 soat ishlaydi. 
92.  Chorvachilik fermasida ishlatiladigan UAP-200 elektr istikach 4 soatda 200 
kg  suvni  10
0
C  dan  90
0
C  gacha  isitadi.  Agarda  isitgich  220  V  kuchlanish 
manbaiga ulangan bo‘lsa, uning quvvati va istemol qiladigan tokni aniqlang. 
93.  Doimiysi  41.5  mkv/k  va  qarshiliga  5  om  bo‘lgan  mis-  konstantadan 
termojuft  yordamida  hayvon  gavdasining  temperaturasi  o‘lchamoqda. 
Termojuft  kavsharlangan  uchlaridan  biri  eriyotgan  muzga  kiritilgan. 
Qarshiligi  50  Om  bo‘lgan  galvometrda  tok  kuchi  30  mkA  bo‘lsa,  tana 
temperaturasini aniqlang. 
94.  Solishtirma  elektr  yurituvchi  kuchi 
5
10
5


  V/gkd  bo‘lgan  temir  konstantan 
termoparasining  bir  kovsharlangan  uchi  tuproqqa  2  chi  uchi  esa  eriyotgan 
muzga  tushirilgan  bo‘lsa,  tuproqning  temperaturasi  qancha?  Galvonometr 
sezgarligi  10
-6
  A/bo‘lim,  qarshiligi  10  Om  og‘ishi  40  bo‘limga. 
Termoelement qarshiligi e’tiborga olinsin. 
95.  Termoparaning  bar  uchi  sigir  eleniga,  2  chi  uchi  esa  uning  qorniga 
qo‘yilgan.  Agarda  sezgirligi  0.05  mkA/bo‘l.  bo‘lgan  galvonometr  strelkasi 
48  bo‘limga  og‘gan  bo‘lsa,  bu  ikki  nuqta  orasidagi  temperaturalar  farqi 
nimaga  teng.  Galvometr  ichki  qarshiligi  40  Om,  qo‘shimcha  qarshiliq  esa 
100  Om.  Miss-konstantan  element  qarshiligi  3  Om.  Termopara  doimiysi 
5
10
3
.
4


V/grad. 
96.  Quvvati 1 kVt dan bo‘lgan ikki paralael ulangan stirilizator kuchlanishi 220 
V  bo‘lgan  elektr  linyasiga  ulanadi.  Liniya  qarshiligi  0.22  Om  bo‘lsa, 
strilizatorga ulangan voltmetrning ko‘rsatishini aniqlang. 
97.  Elektr  sterlizator  tarmoqqa  ulangandan    so‘ng  ichidagi  suv  15  minutdan 
keyin  qaynaydi.  Sterlizator  isitgichi  simining  uzunligi  6  m.  Suvni  10 
minutda  qaynatish  uchun  sim  uzunligining  qanchaga  o‘zgartirish  kerak. 
Issiqlikning atrof muhitga sarflanishini hisobga olmang. 
98.  Terapiyada  yuqori  chastotali  to‘lqin  ta’sir  qilayotgan  qismining  yuzasi  15 
sm
2
  ga  qalinligi  2  sm.    Uning  aktiv  qarshiligi  nimaga  teng.  Agarda  shu 
qismning  elektr  sig‘imi  7500  pf,  ta’sir  etayotgan  to‘lqin  chastotasi  40.68 
MGs bo‘lsa, shu qismning sig‘im qarshiligini aniqlang. 
99. Argon-simob  –kvars  gorelkasi  100Gs  chastotali  tarmoqqa  ulangan  uning 
yondirish  zanjiridagi    ulangan  2  mkf  sig‘imli  kondesatorning  o‘zgaruvchan 
toka qanday qarshilik ko‘rsatishini aniqling. 

---

105 
 
100. Ultrabinafsha  nurlar  bilan  gruppalab  nurlanishda  PRK-7  lampadan 
foydalaniladi.  Lampa  bilan  ketma-ket  ravishda  drossel  va  qarshiligi  4  Om 
reostat  ulangan  lampaning  ish  rejimidagi  kuchlinishi  135V,  zanjirdagi  tok 
kuchi  8.05A  bo‘lganda  droselning  indiktivligini  aniqling.  Elektr 
tarmog‘idagi  kuchlanishi  230  V,  tok  chastotasi  50  Gs  .  Droselning  aktiv 
qarshiligini e’tiborga olmang. 
101. Teropevtik  diatermiya  apparati  UDL-350  istemol  qiladigan  quvvati  0.35 
kVt ga teng. Agar apparat 96 s ishlaganda schetchik diski  20 marta aylansa, 
tok  va  kuchlanish  fazalari  orasidagi  siljish  burchagini  aniqlang.(schetchik 
diskining 2500 marta aylanishi 1 kVt. soatga mos keladi). 
102. Kyuveta  ichida  har  birining  yuzi  7.5  sm
2
  dan  bo‘lgan  elektrodlar  bor. 
Kyuveta ichiga tuxum oqsili solinib undan o‘zgaruvchan tok o‘tkaziladi. Shu 
kyuveta ichidagi oqsilning sig‘im qarshiligini aniqlang. Elektrodlar orasidagi 
masofa  1  sm.  Nisbiy  dielektrik  kirituvchanlik  5  ga  teng,  o‘zgaruvchan  tok 
chastotasi 50 Gs. 
103. Hayvon  yog‘ining dielektrik  kirituvchanligini  aniqlash uchun  undan  yassi 
bo‘lakcha  kesib  olib  elektrodlar  orasiga  joylashtiriladi.  Bu  bo‘lakchaning 
yuzasi  50  sm
2
  ,  qalinligi  5  mm.  Undan  chastotasi  1  kGs  bo‘lgan 
o‘zgaruvchan  tok  o‘tganda  uning  qarshiligi  12  MOm  ga  teng  bo‘lsa, 
dielektririk kiruvchanligini aniqlang. Uning aktiv qarshiligi 3 MOm. 
104. Teapevtik diatirmiya apparatining tebranish konturi induktirlik g‘altagidan 
va  300