O’zbekiston respublikasi oliy talim vazirligi samarqand veterinariya medisinasi instituti

Ishni bajarish tartibi. 
1. Taxtadagi  belgilar yordamida mayatnikning uzunligini o’lchab oling. 
Matematik mayatnik muvozanat holatidan 10
0
 – 15
0
  burchakka og’diriladi, bir  
qo’lda mayatnikni ikkinchi qo’lda sekudomer ushlab turilib, ikkalasi bir vaqtda 
harakatga keltiriladi. 30-40 to’liq tebranishlarni sanab, ketgan 

1
t
 vaqtni 
sekundlarda aniqlab olinadi. Shu vaqt ichida n ta tebranish sodir bo’lsa, u holda 
tebranish davri 

---

82 
 
                                            
1
1
1
n
t
T

                              (10) 
formuladan aniqlanadi. 
2. Mayatnik ipi o’ralgan g’altak aylantirilib, uning dastlabki holatiga 10 sm 
qo’shiladi. Shundan keyin xuddi yuqoridagidek tebranishlar soni 
2
n
 va  
2
t
 ga 
ketgan vaqt o’lchanadi va  
2

  uzunlikdagi mayatnikning tebranish davri    
                                           
2
2
2
n
t
T

                               (11) 
formuladan topiladi. Tajriba  kamida 3-4 marta takrorlanadi. Mayatnik uchun 
quyidagi   qiymatlar tavsiya  etiladi  
1

=40,60,80 sm,  
2

=50, 70, 90 sm olingan 
natijalar  1-jadvalga yoziladi va tegishli hisoblashlar  o`tkaziladi. 
1-jadval 
T/r 
1

 
1
t
 
N
 
1
T
 
2

 
2
t
 
2
T
 
g
 
r
o
g
`
 
g

 
r
o
g
`

 
%
100
`
`


r
o
r
o
g
g
 
1 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
2 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
3