Pedagogika. Psixologiya

Ma’naviyat - arab tilidiga «ma’no» yoki «ma’naviyatun», «ma’noi g’oya» so’zlaridan olingan 

bo’lib, «ruhiy holat» degan ma’noni bildiradi. 

G’oya deb - inson tafakkurida vujudga keladigan, ijtimoiy xarakterga ega bo’lgan, ruhiyatga 

kuchli  ta’sir  o’tkazib,  jamiyat  va  odamlarni  harakatga  keltiradigan,  ularni  ezgu  niyatlar,  maqsad-

muddao sari yetaklaydigan fikrga aytiladi. Inson tafakkuri voqelikni idrok etish mobaynida turli fikrlar, 

qarashlar, g’oyalar va ta’limotlar yaratadi. Binobarin, g’oyalar ham inson tafakkurining mahsulidir.   

Mafkura  -  muayyan  tuzum  davrida  insonlarni  davlat,  jamiyat  o’z-o’ziga,  xalqi,  olamga 

munosabatlari va ular rivojining ma’naviy - ilmiy tizimidan iborat. 

---

Milliy  mafkura  -  xalqimizning  ma’naviy-ilmiy  mentaliteti,  g’oyalari  asosidagi  amalga 

oshirilayotgan  ishlar,  jarayonlardagi  tutayotgan  yo’li,  davlatga,  jamiyatga,  odamga,  o’z-o’ziga, 

taraqqiyotga munosabatlar tizimidan iboratdir.  

Mafkuraviy  tarbiyani,  istiqlol  g’oyasini  ta’lim-tarbiya  jarayonida  samarali  foydalanish 

natijasida  yoshlarni  ma’naviy-axloqiy  jihatdan  rivojlantirish  ularda  axloqiy  fazilatlarining  o’sishiga 

olib keladi. 

Ta’lim maskanlarida yoshlarni ma’naviy axloqiy tarbiyalash jarayonida ularga axloqiy, aqliy, 

estetik,  huquqiy  tarbiya  haqidagi  bilimlar  berib,  ular  ongiga  ma’naviyat,  ma’rifat  tushunchalarini, 

tuyg’ularini singdirib, hayot haqidagi falsafiy, siyosiy, diniy, estetik va kasbiy qarashlarini maqsadli va 

ijobiy  shakllantirish  barcha  o’qituvchi-murabbiylarning  asosiy  burchi  va  vazifasidir.  Milliy  istiqlol 

g’oyasini shakllantirish, uni yoshlar ongiga singdirish jarayonida avvalombor, mamlakatning bugungi 

hayoti, o’tmishi, kelajagi, butun taqdiri uchun kayg’uradigan, Vatan qismatini o’z qismati deb biladigan 

keng jamoatchilikning ilg’or dunyoqarashi va tafakkuriga asoslanishi lozim.  

Miliy  istiqlol  mafkurasi  yosh  avlodni  tarbiyalashning  beqiyos  omilidir.  Milliy  istiqlol 

g’oyalarini  shakllantirish  va  talaba-yoshlar  ongiga  singdirish  vazifasi  hayotiy  zaruratga  aylanib,  bu 

fanning, g’oyaning ahamiyati, ijtimoiy fanlar orasida tutgan o’rni, fanlar bilan aloqasi, tarbiyalovchilik 

vazifalari namoyon bo’lmoqda. Mazkur muqaddas vazifani amalga oshiruvchi ustoz-murabbiylardan 

esa fidoyilik, faollik va o’ta ma’suliyat har qachongidan ham ko’ra kuchliroq talab etilyapti. Shunday 

ekan, yurtimizdagi barcha ziyolilar, o’qituvchi-pedagoglar Prezidentimizning milliy istiqlol g’oyasi va 

mafkura  tushunchalarini  qay  tarzda  yuksak  ta’riflab  berishini  anglab  yetgan  holda  uning  mazmun-

mohiyatini to’g’ri tushunib, yoshlarga astoydil yetkazib tushuntirib berishlari maqsadga muvofiq.