Toshkent pediatriya tibbiyot instituti

 
 
 
 
 
  7-rasm.  
1. oddiy birikish 
2. terminal to‘r 
3. tonofibrillalar 
4. desmosoma 
5. bazal membrana 
6. sekretor donacha 
7. mayda so‘rg‘ichlar  
 

---

 
22 
 
8-rasm. Xujayralarning o‘zaro birikish turlari. 
 
2.  Zich  birikish  –  ular  ikki  xil-  berkitib  turuvchi  va  adgeziv  bo‘ladi. 
Berkitib  turuvchi  -makromolekula  va  ionlarni  o‘tkazmaydi.  Adgeziv 
birikishga sitoskelet fibrillari kelib birikadi.  
3.  Desmosoma  –  bu  birikishda  oqsillar  xisobiga  tanacha  hosil  bo‘ladi, 
unga oraliq filamentlar yopishadi.  

---

 
23 
4. Neksus – tirqishli birikish, plazmolemmalar orasi 2-3 nm bo‘ladi. Bu 
birikishdan ionlar, mikromolekulalar o‘tadi.  
5.  Interdigitatsiya  -  plazmolemmalarning  bir-biriga  barmoqsimon 
o‘simtalar hosil qilib  birikishi.  
6.  Sinapslar  –  (neyronlararo  birikish).  Hujayra  bazal  tomondan  bazal 
membrana  va  yarim  desmosomalar  orqali  birikadi.  Bazal  membranani 
hujayralarni o‘zi hosil qiladi. (8-rasm. )  
Sitoplazma  –  hujayra  sitoplazmasi  plazmolemma  va  yadro  qobig‘i 
oralig‘ida joylashgan bo‘lib, uning konsistensiyasi undagi metobalizmga 
ko‘ra  o‘zgarib  turadi  (gel  yoki  zol  holatda).  Sitoplazma  o‘z  tuzilishiga 
ko‘ra 3 qismdan iborat (9-rasm).