13. Психологоя асослари

РАҚС ТЕРАПИЯСИ 
Рақс терапияси, эмоционал номутаносиблиги мавжуд бўлган, муомала 
қилмаслик, ўзаро муомала муаммоси бўлган одамлар учун қўлланилади. 
Бу услубни қўллаш психологдан чуқур тайёргарликни талаб қилади, 
чунки бундай таъсирда кучли эмоциялар уйғониши мумкин, бу эса ҳал эти-
лишни талаб этади. Рақс харакатлари жисмоний контакт ва шиддатли ўзаро 
муомала билан кучли ҳиссиёт уйғониши мумкин. 

---

Рақс терапиясининг мақсади ўз танасини сезишни ривожлантириш, тана 
позитив образини яратиш, муомала одатларини ривожлантириш, сез-гиларни 
тадқиқ этиш ва гуруҳ тажрибасини ортириш. Рақс терапияси ри-вожланиши 
тарихида К.Рудестам  қатор ҳал қилувчи фактларни алоҳида кўрсатиб ўтади. 
Биринчиси иккинчи жаҳон уруши майдонларидан қайтган ветеранлар-
нинг жисмоний ва руҳий реабилитацияси билан боғлиқ. Рақс терапияси но-
гиронларни ҳаётга қайтаришнинг ёрдамчи услуби бўлиб қолди. Уларнинг 
кўпчилиги гапира олмас эди, ёки уларга қаттиқ таъсир этишга истаклари йўқ 
эди. Рақс хоналаридаги машғулотлардан сўнг, улар енгиллик ва руҳий гар-
мония ҳис қилганини айтишган. 
Рақс терапиясининг оммавийлашуви кучайишиниг яна бир сабаби 60- 
йилларда пайдо бўлган одамлар муносабати тренинг харакати бўлиб, у янги 
экпериментал тадқиқотларни амалга оширишга замин бўлди. Бунда гуруҳ-
лар билан ишлаш, шахсни ривожланириш, қатновчиларга ижобий самараси-
ни берди. Ниҳоят янги рақс терапияси дастурларига қизиқиш новербал ком-
муникациялар тадқиқотлари томонидан кучайтирилди, айниқса инсон тана-
сининг коммуникатив функциялари таҳлили катта ҳисса қўшди. Рақс тера-
пияси асосан гуруҳ билан ишланганда қўлланилади. 
Рақс терапиясининг асосий вазифаси тартибсиз ҳаракатларни амалга 
оширишдир. Рақс терапияси ҳаракатнинг маъно акс эттириши, эркинликка 
чорлайди, Ҳаракатчанликни ривожлантиради, жисмоний ва руҳий даража-да 
кучни мустаҳкамлайди. Тана ва онг ягона бутунликни ташкил этади. 
Асосий йўналиш қуйидагича талқин этилади: ҳаракат шахс ҳусусиятини 
акс эттиради. Ҳар қандай эмоционал силжишда одам ўзини ҳис этиши ўзга-
ради, хоҳ у руҳий, хоҳ у жисмоний бўлсин, шунга биноан бизнинг харакат-
ларимиз тийнати (характери) ўзгаради.