O`zbekiston respublikasi davlat soliq qo`mitasi soliq akademiyasi m. I. Kutbitdinova «institutsional iqtisodiyot»

«Prinsipal-agent» muammosi - «agent»ning «prinsipal»
topshirig`i va ko`rsatmasini bajarishdagi nayrangi. Nayrang
qilish axborot asimmetriyasi va «agent» faoliyati ustidan
nazorat qilishning yuqori darajasi tufayli mumkin bo`ladi.
Shunday qilib, tashkilotlarning faoliyat ko`rsatishi ajoyib axborotga ega
bo`lish oqibati sifatida «agent»ning opportunistik xatti-harakat qilishi imkoniyatini
tug`dirishi muqarrar. Shuning uchun «prinsipal-agent» muammosi ma’naviy xatar
vaziyatida tez-tez uchraydigan holat hisoblanadi: «prinsipal» «tabiiy» xatarlardan
sug`urtalovchi rolida,  «agent» esa (sog`liq ahvoli, kutilayotgan daromadlar va h.k.
haqidagi) muhim axborotni yashiruvchi sug`urtalanuvchi rolida ishtirok etadi. Eng
muhim masala bu yerda «agent» tomonidan ishonchli axborotning tarqatilishiga
ko`maklashuvchi yoki, aksincha, unga to`sqinlik qiluvchi rag`batlar tizimini barpo
etishdan iborat. Bozorda ishonchli axborotning tarqatilishi raqobat bilan
rag`batlantiriladi. Aksincha, «prinsipal» va «agent» munosabatlarining odatiy
variantida axborot asimmetriyasi va opprtunizm istiqbollari «agent»ni «prinsipal»
bilan nayrang qilishga undaydi.