Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги самарқанд иқтисодиёт ва сервис институти

Солиқга тортиладиган даромад (Стд) 
 
Стд = Фст (Зст) + Стх + Сбх – Счх –Д – Ф 
 
Бу ерда: Стх –солиқ солиш базасига қайта қўшиладиган харажатлар; 
Сбх –ҳисобот даврида солиқ базасидан чегирилмайдиган, лекинда
келгусида чегирилиб бориладиган харажатлар;
Счх –солиқ базасидан ҳисобот даврида чегириладиган 
харажатлар; 
Д –олинган дивидендлар; 
Ф- олинган фоизлар 

Солиқга тортиладиган фойда (Стф)- бу солиқга тортиладиган 
даромаддан фойда (даромад) солиғ ини ҳисоблаш учун имтиѐз сифатида 
чегириб ташланадиган харажатларни айиргандан кейин қоладиган фойда 
суммаси, яъни :  
 
Стф = Стд –И 
 
Бу ерда : И – имтиѐз сифатида солиқга тортиладиган даромаддан 
чегириладиган харажатлар. 
Солиқ солиш базасига қайта қўшиладиган харажатлар деганда «Маҳ 
сулот (иш, хизмат)ларни ишлаб чиқариш ва сотиш харажатлари ҳ амда 
молиявий натижаларни шакллантириш тўғ рисида Низом»га мувофиқ
молиявий натижаларни шакллантиришда солиқгача фойда суммасини 
камайтиришга олиб борилган, ҳисоботда сотиш таннархи, давр харажатлари ва 
молиявий фаолият бўйича харажатлар таркибида акс эттирилган харажатлар 
(масалан, меъѐрдан ортиқ ишлаб чиқаришдаги йўқотишлар, меъѐрдан ортиқ 
реклама ва ваколатлик харажатлари, моддий ѐрдам ва компенсациялар, уяли 
алоқа харажатлари, корхонанинг асосий воситалари ва бошқа активларидан 
кўрилган зарарлар, кўрсатилган хомийлик суммалари ва бошқалар) 
тушунилади. Бундай харажатларнинг тўлиқ рўйхати Низомнинг 1-иловасида
келтирилган. Солиқ қонунчилига асосан корхоналар солиқ солиш базасига 
қайта қўшиладиган харажатларни Низомда келтирилган тартибга мувофиқ 
мустақил ҳисоблашлари, уларнинг суммасини фойда (даромад) солиғ и ҳисоб-
китобининг алоҳида сатрида (020-сатр) кўрсатишлари лозим.

---

153