Кичик гуруҳ (3-4 ёш)

Бола ҳаёти хавфсизлигини таъминлаш. Болани қаровсиз 
қолдирмаслик, барча гигиена муолажаларини катталар билан бирга 
ўтказиш, болада бармоқ сўриш, лапанглаш, қоматни нотўғри тутиш ва шу 
каби бошқа салбий одатлар пайдо бўлишининг олдини олиш, тувакда узоқ 
вақт ўтиришига йўл қўймаслик, яссиоёқликка қарши машқларни ўтказиш, 
жароҳатланишдан сақлаш, ўз гавдасини қандай тутишини мунтазам 
кузатиб туриш, болага реал хавф туғдириши мумкин бўлган буюмлар 
бўлмаслигига эътибор бериш, ўйинчоқларнинг гигиеник ва эстетик 
талабларга жавоб беришини таъминлаш. 
Йил охирида бола: 
- 
тўғри йўналишда юради; 
- 
йўлакда, энли тахта устида таянмасдан юради;
- 
баландлиги 10 см бўлган буюмнинг устига чиқади ва тушади;

---

27 
- 
мустақил туради ва ўтиради;
- 
мустақил равишда орқага бир неча қадам ташлайди;
- 
катталарнинг кўрсатмаси бўйича 3-4 та турли ҳаракатларни 
бажаради;
- 
коптокни кўрсатилган томонга тепади, кичик баландликдан 
юмалатади; 
- 
коптокни олдинга ва юқорига ирғитади; 
- 
белгиланган масофадан (стол ости, ҳалқанинг ичи) эмаклаб ўтади;
- 
узунлиги 1 м бўлган нарвончага чиқади ва тушади; 
- 
ердан 5-10 см баландликдаги арқон, новда ёки ёғоч устидан ўтади; 
- 
қўллари ва юзини мустақил ювади, артади; 
- 
ўриндиқда тўғри ўтиради;
- 
мустақил равишда қошиқни ушлайди ва овқат ейди; 
- 
тувакдан мустақил фойдаланади;
- 
тиш чўткаси билан тишларини тозалайди, кўйлак, қўлқоп, пайпоқ, 
пойабзални тўғри кийишга ва ечишга ҳаракат қилади.
 
Ижтимоий-ҳиссий ривожланиш 
(1-2 ёш) 
Ижтимоий ривожланиш. Катталар билан мулоқот. Бу ёшдаги 
болада катталар билан мулоқотга мойиллик (танишларини кўрганда 
севинади, қўлини чўзади, уларнинг исмини айтади) ортади, шу сабабли унга 
янада эътиборли бўлиш лозим.
Катталар берган оддий топшириқларни бажаришга, фаол ўйинларни 
ўйнашга, берилган cаволларга жавоб беришга, кундалик мулоқотда 
бўладиган катталарнинг исмлари (буви, бува, ойи, дада, ака, опа)ни айта 
олишга ўргатиш. Катталар ва болаларнинг ҳаракатларига тақлид қилиш, 
узоқ вақт давомида кўрмаган ва унга яхши муносабатда бўлган катталарни 
кўрганда хурсанд бўлиши, нотаниш болалар ва катталарга нисбатан 
қизиқиш билдиришини рағбатлантириш, аста-секин ўзини тутиш 
қоидаларини ҳамда “яхши”, “мумкин”, “мумкин эмас” каби тушунчаларни 
ўргатишни бошлаш лозим.
Болага дўстона, самимий муносабатда бўлиш, ўзи ҳақида қисқа 
(ҳиссий) ҳикоячалар; тўртликлар, халқ қўшиқларидан айтиб бериш, уни 
кузатиш ва атрофдагилар билан мулоқот қилишини рағбатлантириш, турли 
ўйинларни биргаликда ўйнаш ниҳоятда муҳим эканлигини тушунишига 
ёрдам бериш.