Alisher Navoiy 1 library ziyonet uz

Mavlono Hasanshoh
(22)
 — Xurosonning qadimiy shuarosidindur. Shohrux Mirzo 
zamonidin bu farxunda davrongʻacha koʻprak salotin va akobir va muttaayyin elga ham 
madhi va ham marsiyasi bor. Bu matla’ aningdurkim: 
Az labat yak suxan bixoham guft, 
Suxane z-on dahan bixoham guft
(23)
. 
Mavlono Muzhir — Mavlono nadimsheva va hazzol tab’ kishi uchun hazlomez ash’ori va 
qit’alari koʻpdur va mashhurdur. Ul jumladin, Mutahhiri Udiy
(24)
 uchunkim, eshakini 
ulugʻroq, jihatidin el muzd berib, tuxum uchun oʻz eshaklariga sekritur ermishlar. Bu 
qit’ani debtur: 

---

Majolis un-Nafois (I- qism) 
Alisher Navoiy 
 
45 
library.ziyonet.uz/ 
 
Mutahhir hast ismi bemusammo, 
Najasro kay mutahhir metavon guft? 
Xarash bar xar jahad u zar sitonad, 
Bas oʻro kaydii xar metavon guft
(25)
. 
Bu misra’ tazmini ham qalamzanlar bobida aningdurkim: 
Ba yak dast shamsheru dasti digar, 
Qalamzan nigahdoru shamsherzan
(26)
. 
Mavlono Shomiy — Domgʻondindur. Koʻp tahsil qilib, mutadovilotni mukarrar oʻtkardi. 
Ammo mulloligʻ otigʻa kirmadi. Andin soʻng tibbqa mashgʻul boʻldi. Dagʻi koʻproq, 
moʻ’tabar kutubni koʻrdi. Anda ham atibbo silkiga qoʻshilmadi. She’rni yaxshi aytur erdi, 
ammo imlosi durust emas erdikim, she’rin bitgay. Har taqdir bila bu matla’i yaxshn voqe’ 
boʻlubdurkim: 
Didaro guftamki, dar roʻyash ba gustoxi mabin, 
Guft gustoxi chi boshad ayni mushtoqist in
(27)
. 
Mavlono Abdullo — agarchi zohir yuzidin hazrat Maxdumi Nurangʻa oʻzin qarobat 
tutar, ammo ma’ni yuzidin bagʻoyat yiroqdur. Soyir she’r asnofidin masnaviygʻa koʻproq 
iltifot qiluri uchun malik ul-kalom Firdavsiy Tusiy
(28)
 va hazrat Shayx Nizomiy Ganjaviy va 
sulton ush-shuaro amir ul-umaro hazrat Xoja Xusrav Dehlaviy «Shohnoma» bilan 
«Xamsa»ni masnaviylarikim, boʻlgʻay pisand qilmas. Bahs balki hazrat Maxdumi 
Nuranning masnaviylarigʻa borurkim, pisand qilur, yo yoʻq. Biz faqirlarkim, bu 
jamoatning rezachini xoni va xoʻshachini xirmoni tutarbiz, balki ul hunar va qobiliyat 
ham yoʻq va mundoq qishi she’ri ne istehqoq bila ta’rif qila olgʻaybiz; Har necha dagʻi 
andoq boʻlsa tabarruk haysiyatidin ul nazm qilgʻon «Zafarnoma» masnaviysidin bu uch 
bayt bitildi: 
Bas onki base gavmishoni nar 
Ba zanjir bastand bar yakdigar 
Ki, dar peshi xandak fasile buvad 
Vazu har yake man’i file buvad. 
Charo boyad az fil kardan hazar 
Ki u chorpoyest chun govu xar
(29)
. 
Bu tarixdakim bu risola bitildi «Xamsa»din «Layli va Majnun», «Xusrav vaShirin», «Haft 
paykar»
(30)
gʻa tatabbu’ qildi. «Isqandarnoma» muqobalasida «Zafarnoma» nazmiga 
mashgʻul erdi. She’ri el orasida bagʻoyat mashhur va rivoji nomaqdurdur. 
 
Na’tda bu bayt aningdurkim: 
Nubuvatro tui on noma dar musht 

---