R. R. Boqiyev, R. Yu. Mehmonov, D. K. Husniddinova kompuòer o‘rgaòish meòodikasi pedagogika kollejlari uchun o‘quv qo‘llanma 2-nashr «iqtisod-moliya»

Savol va topshiriqlar

1. "Komputer o‘rgatish metodikasi" predmeti nimani o‘rgatadi?

2. "Komputer o‘rgatish metodikasi" predmetining asosiy vazifalari

nimalardan iborat?

3. Komputer savodi bo‘yicha mashg‘ulotlarni qoniqarli o‘tkazish

uchun nimalarga e’tibor berish kerak?

1.2-§  BOLALAR  TARBIYASIDA  KOMPUTERNING

AHAMIYATI

Hozirgi kunda respublikamizda jamiyatni, uning asosiy bo‘g‘ini

bo‘lgan  ta’limni  axborotlashtirish  borasida  katta  ishlar  amalga

oshirilmoqda. Uzluksiz ta’lim tizimida maktabgacha ta’lim dastlabki

bosqich bo‘lib hisoblanadi. Ushbu ta’limni axborotlashtirishning

asosiy vazifalaridan biri maktabgacha yoshdagi bolalarda boshlang‘ich

axborot  madaniyatini  shakllantirish,  ularni  komputer  bilan

tanishtirish,  ya’ni  boshlang‘ich  komputer  savodini  o‘rgatish,

axborot  bilan  ishlash  bo‘yicha  umumlashgan  ko‘nikmalarni

shakllantirishdir. Bunda bir qator masalalarni hal etish kerak bo‘ladi.

Bu masalalar quyidagilardan iborat:

- bolalarda axborot manbalari haqidagi tasavvurni shakllantirish;

-  ularda  turli  manbalardan  axborot  olish  bo‘yicha  tajribani

shakllantirish;

-  komputer  va  unda  ishlash  qoidalari  va  usullari  haqida

tasavvurlarni, malaka va ko‘nikmalarni shakllantirish;

- o‘zlarining faoliyatlarida (asosan o‘yinli) foydalanish uchun

olingan axborotlarni shaxsiy bilimlariga aylantirish va  mustaqil

qaror  qabul  qilishlarida  ushbu  axborotlardan    foydalanishga

erishish.

Ushbu masalalarni hal etishda komputerning ahamiyati katta.

Komputerlar  korxona,  ofis,  tashkilotlarda  bo‘lishi  bilan  birga,

---

8

oilalarga ham kirib bormoqda. Albatta, komputer bolalarni ham befarq

qoldirmaydi.

Bola ongining rivojlanishida, bilim saviyasini oshirishda va tarbiyasida

ham komputerning ahamiyati katta. 6-7 yoshli bolalar dunyoni tezroq

anglay oladilar, komputer ularga ko‘mak beradi va ulardagi ayrim

ko‘nikmalarni oshirishda katta rol o‘ynaydi. Psixologlarning fikricha,

komputer diqqatni jamlab, tayin bir obyektga yo‘naltirishga yordam

beradi.

 Komputer bolaning ijodiy qobilyatini kutilmaganda uyg‘otishi

mumkin.  Ba’zi  bolalar  til  o‘rganishni  boshlasalar,  ba’zilari

komputerda ajoyib rasmlar chizishni boshlaydilar.

  Yosh  bolalarning  komputer  bilan  muloqotlarini  ota-onalar,

tarbiyachilar va o‘qituvchilar muntazam nazorat qilib turishlari zarur.

Bolalarning maromidan ortiqcha komputerda shug‘ullanishlari ularga

jismoniy va ruhiy jihatdan salbiy ta’sir ko‘rsatishi mumkin.

 Komputerda ishlashga yoki o‘yinlarni o‘ynashga haddan tashqari

berilib ketish natijasida bolaning vaqtida uxlash, ovqat yeyish, dars

tayyorlash tartibi buziladi. Bu esa bolaning xulqiga ta’sir ko‘rsatadi.

 Komputerdan noto‘g‘ri foydalanish natijasida bolaning ko‘zi,

umurtqa pog‘onasi, nafas yo‘llari shikastlanishi mumkin. Bola yoshiga

mos kelmagan ma’lumotlar (kino, o‘yin, kliplar) uning tarbiyasiga

salbiy ta’sir ko‘rsatadi.

  Bolaning  yoshiga  qarab  komputer  oldida  qancha  vaqt

shug‘ullanishiga ham katta ahamiyat berish kerak. Òadqiqotlar shuni

ko‘rsatadiki, kuniga 6 yoshgacha bo‘lgan bolalar 10–15 minut, 7–8

yoshli  bolalar  30-40  minut,  9–11  yoshli  bolalar  esa  1  soat

shug‘ullanishlari mumkin.