O’zbekiston respublika oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi

 
 
4 - jadval 
MDH davlatlari  aholisining  ilm-ma’rifat  potentsiali 
 
 
Manba: www.google.ru_―Stranы v tsifrax‖, 2010 g.  
 
Texnika-texnologiya  potentsiali  —  jamiyatdagi  mashina-mexanizmlar  miqdori,  ularning 
tarkibi,  texnikaviy  darajasi  va  texnologik  tizimlar  majmuini  o’z  ichiga  oladi.  Bu  potentsial  fan 
yutuqlari  naqadar  yangi  texnika  va  texnologiyada  moddiylashganligini  bildiradi.  Texnika-
texnologiya  darajasi  fan  taraqqiyotiga  monand  tushishi  shart,  ammo  buning  uchun  fan  yutuqlarini 

---

 
32 
amaliyotta  joriy  etishni  ta’minlovchi  iqtisodiy  vositalar  amal  qilishni  talab  qilinadi.  Agar  bunday 
vosita  bo’lmasa,  fan  va texnika potentsiali bir-birini ta’minlamay qo’yadi. Masalan, sobiq SSSRda yer 
yuzidagi  olimlarning  25  foizi  ishlagan,  lekin  fan  bilan  texnikani  boglovchi  vosita  zaifligidan,  ulkan 
mamlakat  ishlab  chiqarish  darajasi  bo’yicha  dunyoda  68  o’rinni  egallagan.  Texnika-texnologiya 
potentsiali  ilmiy  potentsialdan  yuqori  bo’lishi  ham  mumkin,  ammo  bu  hol  ishlab  chiqarish  import 
qilingan  texnika-texnologiyaga  asoslanganda  yuz  berdi.  Masalan,  Yaponiyada  ilm-fan  va  ta’lim  iqtisodiy 
rivojlanishda  asosiy  omilga  aylandi.  Yaponiyada  YaIM  ko’payishining  uchdan  ikki  qismi  ushbu  omil  hisobiga  bo’ladi. 
Bu  mamlakatda  ilmiy  tadqiqot,  tajriba  konstruktorlik  izlanishlariga  (NIOKR)  sarflanadigan  mablag’lar  quyidagicha 
taqsimlangan:fundamental  nazariy  tadqiqodlarga  12,6  %,  amaliy  tadqiqodlarga  24,2  %,  ularni  ishlab  chiqarishga  63,2 
%. Bu sohadagi o’rtacha ish haqi mamlakatdagi  o’rtacha ish haqidan 2,6-3 marta yuqori
9