Birinchi prezidenti, buyuk davlat va siyosat

Литература: 
1. ЦГА РУз, фонд 94, опись 5.

---

110 
2. Воскобойников А., Яковлев М. В. Организаторская и идеологическая 
работа Коммунистической партии Узбекистана в годы Великой 
Отечественной войны. — Ташкент, 1966.
3. Ефимов В. И. Патриотические подвиги труда Самаркандской 
области в годы Великой Отечественной войны. — Самарканд, 1962. 
4. История Узбекистана. 2 том.— Ташкент, 1977.
5. Правда.— 1942.— 20 апрель.
6. Правда Востока.— 1944.— 10 октябрь.
7. Шарқюлдузи.—1981.—№ 6. —С.193.
8.Саидова Г. Ш. Жизнь эвакуированных детей в Узбекистане в годы 
Второй мировой войны // Молодой ученый. — 2013. — №12. — С. 757-760. 
ISLOM KARIMOV ASARLARI YOSHLAR TARBIYASIDA - BEBAHO 
NE’MAT 
Sayitqulova O’., 
SamDChTI talabasi
O’zbekiston – insoniyat ruhining ulug’vorligi va aql ziyosining ramzi, 
umumbashariyat tafakkurining beshiklaridan biri bo’lmish diyordir. O’zbekiston - 
noyob madaniyat va yuksak ma’rifat, Sharq falsafasi, insonparvarlik ruhi bilan 
yo’g’irilgan adabiyot va nafis san’at mamlakatidir.O’zbekistonning buyuk tarixi va 
hozirgi zamoni o’zaro uzviy bog’liq. Ana shu diyorning aql – ziyosi va ma’naviy – 
tarixiy salohiyati mamlakatimiz jahon hamjamiyatida munosib o’rin egalladi. 
Ushbu munosib o’rin o’zbek xalqining munosib farzandi, rahnamo, Islom Karimov 
nomi bilan bog’liq. 
O’zbekistondagi barcha tub o’zgarishlar yurtboshimiz nomi bilan 
bog’liqdir. O’zbekiston Respublikasining qonuniy yo’l bilan saylangan birinchi 

---

111 
Prezidenti I.A.Karimov yangi o’zbek Uyg’onish – “Renessans” davrini boshlab 
bergan davlat arbobidir.
28
O'zbekistonning birinchi prezidenti Islom Karimov ona vatanimiz ozodligi, 
xalqimiz farovonligi yo'lida umrini baxshida etgan yurt o'g'loni sifatida tariximizda 
o'chmas iz qoldirdi. Islom Karimov zukko iqtisodchi va mohir siyosatchi bo'lishi 
bilan birga o'tkir qalam sohibi ham edi. Birinchi Prezidentimiz tomonidan 
yaratilgan bebaho ma'naviy asarlarda avvalo inson manfaatlari, xalqning tashvishi 
va orzu-istaklari, har qanday davrda ham odamzot uchun zarur, eng muhim ozuqa 
bo'lib kelgan ma'naviyatning ma'no-mazmuni, jamiyatdagi o'rni va ahamiyati 
haqida keng qamrovli fikrlar orqali tahlil etilgan.
Prezident Islom Karimov yirik jamoat arbobi va mohir siyosatchi, bunyodkor 
va tashkilotchi, katta tajribaga ega amaliyotchi va teran nazariyotchi sifatida 
faoliyat ko’rsatdi. 
Birinchi prezidentimizning asarlari davrimizning o’ziga xos solnomasi desak 
ayni haqiqatni aytgan bo’lamiz. Muhtaram yurtboshimizning turli yillarda chop 
etilgan kitoblarining nomlaridayoq o’sha davrdagi hayotimiz, boshimizdan 
kechirgan voqea-hodisalarning mohiyati aks etganini anglaymiz. 
Shu asarlar qatori Islom Karimovning "Ona yurtimiz baxt-u iqboli va buyuk 
kelajagi yo'lida xizmat qilish-eng oliy saodatdir" deb nomlangan kitobi ham 
mamlakatimizning ijtimoiy-siyosiy, ma'naviy-ma'rifiy hayotida alohida ahamiyatga 
ega. Ushbu kitobda mamlakatimizni siyosiy va iqtisodiy rivojlantirish, bular 
qatoriga ijtimoiy sohalar-ta'lim-tarbiya, ilm-fan, sog'lqni saqlash, madaniyat va 
san'at, sport tizimini rivojlantirishga qaratilgan islohotlar, jamiatimizda ayollar, 
keksalar va yoshlarning o'rni, ularga yanada qulayroq sharoit va imkoniyat yaratish 
bilan bog'liq masalalar, har bir hudud va mintaqa bo'yicha istiqbolga mo'ljallangan 
rejalar, ustuvor loyihalar haqida so'z boradi. Asar 15 bo'limdan iborat bo'lib, 
asarning "Tarix -bamisoli ko'zgu" qismida esa qadimiy va yangi tariximiz haqida 
sobiq sovetlar tuzumi mohiyatini fosh etadigan misollar, bugungi kunda dunyoning 
28
И.А.Каримов Миллий давлатчилик, истиқлол мафкураси ва ҳуқуқий маданият тўғрисида. Т.: 
Ўзбекистон, 1999. – 3-7 б. 

---

112 
ayrim hududlarida bu tuzumni tiklashga bo'layotgan harakatlar haqidagi fikr-
mulohazalar ham bayon qilingan. Asarda keltirilgan quydagi so'zlar mazkur 
to'plamning bosh g'oyasini o'zida mujassamlashtirgan: Biz o'tgan davrda amalga 
oshirgan ishimizga baho berar ekanmiz,"Kecha kim edig-u bugun kim bo'ldik? 
degan savol asosida ularning mohiyati va ahamiyatini o'zimizga chuqur tasavvur 
etamiz. Ayni vaqtda, ertaga kim bo'lishimiz, qanday marralarni egallashimiz kerak 
degan savol ustida o'ylashimiz, nafaqat o'ylashimiz balki amaliy ishlarimiz bilan 
bunga javob berishimiz lozim". 
Bu kitobning asosiy mazmuni va mohiyati uning mundarijasida o’rin olgan 
mavzularda o’z ifodasini topgan. Kitobning bosh qahramoni muallifning o’zlari- 
birinchi prezidentimiz bo’lsa, asosiy qahramonlari birinchi yurtboshimiz atrofida 
jipslashib, vatan ravnaqi uchun astoydil hizmat qilayotgan zahmatkash xalqimiz, 
mo’l-ko’l hosillar yetishtirayotgan dehqonlar, serhosil bog’lar yaratayotgan 
bog’bonlar, zamonaviy binolar yaratayotgan bunyodkorlar, ravon yo’l qurayotgan 
yo’lsozlar, borliqqa nur taratayotgan energetiklar, uzoq manzillarni yaqin 
qilayotgan havo kemalaridan tortib, poyezd-u avtomobillargacha boshqarib 
kelayotgan fidoyilar, ziyolilar, olimlar, san’at va madaniyat hodimlari, kamol 
topayotgan yoshlar, xullas bir so’z bilan aytganda barcha ezgu niyatli 
zamondoshlarimizdir.
E'tiborli jihati shundaki, biz yoshlar uchun davlatimiz va jamiyatimizning 
hozirgi va kelgusi hayotiga bevosita daxldor bo'lgan muhim konseptual fikrlar, 
g'oya va qarashlar, qaysiki yangi tariximizning ajralmas qismi bo'lib qoladigan ana 
shu nutq va ma'ruzalarni o'rganish va tahlil qilish muhim ahamiyatga ega. Asarda 
ta'kidlanganidek, bugun dunyo miqyosida globallashuv va raqobat tobora kuchayib, 
ziddiyat va qarama-qarshiliklar keskinlashib borayotgan bir vaziyatda biz faqat 
erishgan yutuqlarimizga mahliyo bo'lmasdan, dunyoda yuz berayotga tub 
o'zgarishlar jarayonida egallab turgan o'rnimizni xolisona va tanqidiy baholashimiz, 
kundan-kunga o'zgarib borayotgan hayot talablariga javob berishimiz, davr bilan 
hamqadar borishimiz zarur va shart ekanligi har birimizni kelajak uchun qayg'urib 
yashashga undaydi. Shuningdek, bu asar bizga mardlik va matonat, jonkuyarlik va 

---

113 
qat'iyat, eng muhimi kelajagimizni qurishda ertangi kunga bo'lgan yuksak ishonch 
bilan yashashni o'rgatadi. Asarning yana bir muhim tomoni shundaki, "mening 
davrim keladi, deb emas, aksincha, o'z davrim, o'z kelajagimni o'zim yarataman", 
deb yashashga o'rgatish hayot talabi ekaniga alohida urg'u beriladi. Yurtimizda 
hukm surayotgan tinchlik va barqarorlik, millatlararo va fuqarolararo hamjihatlik, 
o'zaro hurmat muhitini saqlash, huquqiy savodxonlikni xalqimiz, ayniqsa, biz 
yoshlarga singdirish muhim vazifa bo'lib qolmoqda.
Olijanob, bag'rikeng xalqimizga farzandlik mehri va sadoqati bilan xizmat 
qilish-eng yuksak sharaf, oliy saodat ekanligi muhtaram Birinchi yurtboshimiz 
tomonidan ta'kidlanadi. 
Birinchi Prezidentimiz o'z xalqini sevish, uning tarixi, madaniyati bilan 
faxrlanib yashash haqida fikr yuritar ekan, ayni paytda o'tmishda el-yurtimizga
nisbatan uyushtirilgan zulm va zo'ravonlik, qatag'on va tazyiqlar uchun biror-bir 
xalq yoki millat emas, aksincha faqat zo'ravon tuzum aybdor ekanini unutmaslikni 
ta'kidlab, bu borada biryoqlama qarash va aqidalarga, millatchilik kabi xavfli 
illatlarga berilib ketish nomaqbul ekanidan ogohlantiradi. Ko'rinib turibdiki, Islom 
Karimov o'z asarlari va nutqlarida mamlakatni demokratik yangilash va 
modernizatsiya qilish jarayonlarini yangi bosqichga ko'tarish, ijtimoiy sohalarni, 
ta'lim-tarbiya, ilm -fan, sog'liqni saqlash, madaniyat va san'at va sport tizimini 
izchil rivojlantirish, muqaddas dinimizni sof holda asrab-avaylash, millatlararo 
totuvlikni ta'minlashdagi o'rniga alohida e'tibor qaratgan. Shuni anglashimiz 
mumkunki, 
kitobda 
bayon 
etilgan 
ko’plab voqea-hodisalar mustaqil 
O’zbekistonimiz, xalqimizning yangi tarixini o’rganishda g’oyat qimmatli 
manbadir." Ona yurtimiz baxt-u iqboli va buyuk kelajagi yo'lida xizmat qilish-eng 
oliy saodatdir" kitobini o'rganish jarayonida bugungi erkin va farovon kunlarning 
qadrini, vatanimiz, uning istiqboli oldidagi burchimizni chuqur anglaymiz. 
Ijtimoiy-siyosiy, ma'naviy-ma'rifiy hayotimizda beqiyos ahamiyat kasb etadigan 
maskur kitob hozirgi va ertangi kunimizning eng ustuvor yo'nalishlarini o'zida 
mujassam etib, jamiyatimizning taraqqiyot falsafasini belgilab berishda muhim 
dastur bo'lib xizmat qilishi shubhasiz. Bilim va ma’naviy olamimizni yanada

---

114 
boyitish uchun hayotga teran nigoh bilan boqish bilan bir qatorda, biz uchun 
muhim bo’lgan ishonchli manbalarni, kitoblarni chuqur o’rganib borishimiz 
maqsadga muvofiqdir. 
Jamiyatdagi har qanday yangilanish, har qanday o’zgarish avvalo inson uchun, 
uning hayotini farovon etish uchun amalga oshirlmog’i darkor. Biz bu g’oyani o’z 
faoliyatining bosh maqsadi deb bilgan Islom Karimov siyosatining bosh maqsadi, 
shu yo’ldan og’ishmay borishga intilmog’imiz lozim.