O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta’lim vazirligi andijon mashinasozlik instituti mashinasozlik fakulteti

Tartibga  soluvchi  –  tegishli  guvohnomasi  va  belgisi  (maxsus  kiyimi  yoki 
taniqlik  belgilari:  qo`l  bog`ichi,  jezl,  qizil  ishorali  yorug`lik  qaytargich  yoki 
yorug`lik  qaytargichsiz  gardish,  qizil  chiroq  yoki  bayroqcha)  bo`lgan  militsiya, 
harbiy avtonazorat xodimi, yo`ldan foydalanish idoralarining hizmatchisi, temir yo`l 
kesishmasi  va  sol  kechuvlari  (parom)  navbatchisi,  jamoatchi  avtonazoratchi  hamda 
militsiyaning shtatdan tashqari hodimi. 
Temir yo`l kesishmasi – yo`lning temir yo`l bilan bir sathda kesishgan joyi. 
Transport  vositasi  –  odamlarni,  yuklarni  tashishga  yoki  mahsus  ishlarni 
bajarishga mo`ljallangan qurilma. 
Transport  vosirasining  egasi  –  transport  vositasiga  mulk  xuquqida  yoki 
boshqa ashyoviy huquqlarda egalik qiluvchi yuridik yoki jismoniy shahs. 
Transport  vositalarining  tashkiliy  jamlanmasi  –  bevosita  bir-birining 
ketidan bitta harakatlanish bo`lagida faralarini doimiy yoqib kelayotgan, oldida yalt-
yalt  etuvchi  ko`k  rangli  yoki  ko`k  va  qizil  rangli  chiroq  mayoqchasi  yoqilgan 
transport vositasi kuzatib borayotgan uch va undan ortiq mehanik transport vositalari 
guruhi. 
Trotuar  –  yo`lning  qatnov  qismiga  tutashgan  yoki  undan  maysazor,  ariq 
mahsus  to`siqlar  bilan  ajratilgan  va  piyodalarning  harakatlanishi  uchun  ajratilgan 
qismi. 
Tirkama 
–  mehanik  transport  vositasi  tarkibida  harakatlanishga 
mo`ljallangan yurgizgich bilan jihozlanmagan transport vositasi. 
Bu atama yarim tirkama va uzaytiriladigan tirkamalarga ham taalluqlidir. 
To`xtash  –  transport  vositasining  harakatini  10  daqiqadan  kam  vaqtga 
to`xtatish (harakatsiz xolatga keltirish). 
To`xtab  turish  –  transport  vositasining  harakatini  yo`lovchilarni  chiqarish 
yoki  tushirish,  yuk  ortish  yoki  tushirish  bilan  bog`liq  bo`lmagan  vaziyatlarda  10 
daqiqadan ko`proq vaqtga atayin to`xtatish. 
Qorong`i  vaqt  –  kechki  g`ira-shiraning  ohiridan  tongi  g`ira-shiraning 
boshlanishi orasidagi vaqt. 
Qatnov  qismi  –  yo`lning  relssiz  transport  vositalari  harakati  uchun 
mo`ljallangan qismi. 

---

 
12 
Quvib o`tish – egallagan harakatlanish bo`lagidan chiqib, oldinda ketayotgan 
transport vositasidan o`zib ketish. 
Chorraha  –  Yo`lning  o`zaro  bir  sathda  kesishadigan,  tutashadigan  va 
ayriladigan joyi.  
Chorraha  chegarasi  uning  markazidan  qatnov  qismlari  oxiridagi  qarama-
qarshi  tomonlarning  eng  uzoqroqdagi  burial  boshlagan  joylarini  tutashtiruvchi 
hayoliy chiziqlar bilan aniqlanadi. 
Yo`l  harakati  svetofor  va  tartibga  soluvchining  ishoralari  orqali 
boshqarilayotgan chorraha tartibga solingan chorraha hisoblanadi. 
Miltillovchi 
sariq 
ishorada 
harakat 
boshqarilayotgan, 
svetoforlar 
ishlamayotgan  yoki  tartibga  soluvchi  bo`lmagan  chorraha  tartibga  solinmagan 
chorraha hisoblanadi. 
Haydovchi – yo`llarda biror bir transport vositasini boshqaruvchi shaxs. 
Boshqarishni  o`rgatuvchi,  miniladigan  hayvonlarda  ketayotgan  yoki  ularni 
etaklab  borayotgan,  chorva  mollari  (poda)  ni  haydab  borayotgan  shahslar  ham 
haydovchiga tenglashtiriladi.