Axborot tizimlari nazariy asoslari magistratura mutaxassisliklari uchun o

Internet/intranet-texnologiyalar  rivojida  asosiy  urg„u  instrumental 
dasturiy  vositalarni  ishlab  chiqishga  qaratilgan.  Shu  bilan  birga 
berilganlar  bazasi  bilan  ishlovchi  ilovalarni  ishlab  chiqishning 
rivojlangan vositalarini yaratish kuzatilmaydi. 
Internet/intranet-texnologiyalarning  ko„p  darajali  arxitektura  bilan 
birlashtirilishi  foydalanishda  qulay  va  sodda,  berilganlar  bazasi  bilan 
samarali  ishlovchi  axborot  tizilarini  yaratish  uchun  yechim  bo„ldi. 
Bunda  berilganlar  ilovasining  tarkibi  quyidagicha  ko„rinish  oladi: 
brauzer–  ilovalar  serveri–berilganlar  bazasi  serveri–dinamik  sahifalar 
serveri–web- server. 
Internet/intranet-texnologiyalar  va  mijoz-server  arxitekturasining 
integratsiyalashuvi 
natijasida, 
axborotlardan 
hamkorlikda 
foydalanishning  soddaligi  va  yuqori  darajadagi  samaradorligini  saqlab 
qolgan holda, korporativ axborot tizimlarini tadbiq qilish va boshqarish 
jarayonini sezilarli soddalashtirdi. 
Dasturiy ta‟minot o„zining yarim asrlik davrida katta o„zgarishlarga 
ega  bo„ldi:  faqat  sodda  mantiqiy  va  arifmetik  amallardan  korxonani 
boshqarishning  murakkab  tizimlarigacha.  Dasturiy  ta‟minotning 
rivojlanishida har doim ikkita asosiy yo„nalishni ajratish mumkin: 
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

 
38 
 
 hisoblashlarni bajarish; 
 axborotlarni yig„ish va ularga ishlov berish. 
Kompyuter  tizimi  asosan  murakkab  matematik  hisoblashlarni 
bajarish uchun (birinchi navbatda yadro quroli va raketa texnikasi bilan 
bog„liq bo„lgan hisoblar uchun) mo„ljallangan bo„lsa ham, hozirgi kunda 
ikkinchi  yo„nalish  ustunlik  qilmoqda.  Hisiblash  texnikasi  yordamida 
bajarilayotgan  asosiy  funksiyalarning  bunday  taqsimlanishi  tushunarli 
holat  –  harbiy  va  ilmiy  hisoblashlarga  nisbatan  fuqarolar  tijorati  ancha 
keng tarqalgan. Kompyuter texnikasi  narhlarining pasayishi juda kichik 
korxonalar,  hattoki  jismoniy  shaxslar  uchun  ham  kompyuterlarni  sotib 
olish imkonini beradi. 
Bugungi kunda korxonalar boshqaruvini kompyuterlarsiz faraz qilib 
bo„lmaydi.  Kompyuterlar  boshqaruv,  buxgalteriya  hisobi,  omborlarni 
boshqarish  sohalariga  ancha  ilgari  mustahkam  kirib  bordi.  Ammo, 
zamonaviy tijorat korxonani boshqarishda axborot texnologiyalarni keng 
tadbiq  qilishni  talab  qiladi.  Noaniqlik  va  havflilik  sharoitida  boshqaruv 
qarorini qabul qilish uchun, qanday soha bo„lishidan qat‟iy nazar (savdo, 
ishlab  chiqarish,  qandaydir  xizmatni  taqdim  etish),  xo„jalik-moliyaviy 
faoliyatining  barcha  aspektlarini  doimo  nazorat  ostida  ushlab  turish 
zarur.  Shu  sababli,  boshqaruvga  zamonaviy  yondashuv  axborot 
texnologiyalari  uchun  mablag„  ajratishni  talab  qiladi.  Korxona  qancha 
katta bo„lsa, bunday ajratmalar shuncha katta bo„ladi.