O‟zbеkistоn rеspublikаsi оliy vа o‟rtа mахsus tа‟lim vаzirligi urgаnch dаvlаt univеrsitеti

16.2.Qishloq turizmini rivojlantirishning xalqaro modellari 
Jahonda  qishloq  turizmini  tashkil  qilishning  ancha  mukammal  modellari 
Yevropa  davlatlarida  ishlab  chiqilgandir.  Bu  modellar  deyarli  biri  –  biriga 
o‗xshamaydi.  Eng  muhimi,  quyida  qayd  qilingan  modellar  hozirda  Yevropa 
davlatlarida  muvoffaqiyat  bilan  ishlamoqda  va  jahondagi  ko‗plab  davlatlar  bu 
modellar asosida o‗z mamlakatlarida qishloq turizmini rivojlantirishmoqdalar. 
Britaniya  modelida  asosan  qishloq  turizmida  turistlarni  joylashtirishga  
ko‗proq  e‘tibor  berilgan.  Boshqa  jihatlar  esa  Yevropadagi  davlatlar  tajribasidan 
olingan hisoblanadi. 
Turistlarning  ommaviylashgan,  ular  Yaxshi  ko‗radigan  yashash  tarzi  3  tipga 
bo‗linadi: 
1.  Fermerning  uyida  yashash  va  uning  oilasi  bilan  nonushta  qilish.  Bu 
sharoitda  fermer  bilan,  uning  oila  a‘zolari    bilan  do‗stona  aloqalarni  boshlash 
imkoniyatlari, sharoitlari yuzaga keladi; 
2.  Alohida  binoda,  qisman  qulaylik  sharoitida  o‗z  –  o‗ziga  xizmat  qilish 
bilan yashash; 
3.  Atroflari  o‗ralgan,  o‗rtacha  8  –  15  turistni  joylashtiradigan  binoda,  o‗z  – 
o‗ziga xizmat qiladigan sharoitda yashash. 
Uchinchi  variant  Britaniya  modelida  juda  daromadli  hisoblanadi.  Bir  kunlik 
tunash har bir turist uchun 10 yevro  miqdorida. Bu variantning daromadliligining 
asosiy  sababi  yoshlarga  va  guruhlarga  mo‗ljallanganligidadir.  Bu  sharoitni 
o‗quvchilar  va  ayniqsa  studentlar  ma‘qul  ko‗rishadi.  Shu  bilan  birga  Britaniya 
modelida  qishloqda  joylashishning  3  xil  darajasi  bor:  lyuks  –puldorlar  uchun 
maxsus qurilgan uy, o‗rtacha boylar uchun maxsus qurilgan hovli va yuqoridagi 3 
ta sharoitli yashash tarzi. 

---

241 
 
Britaniya  modelida  yana  bir  muhim  xizmatlar  borki,  qishloqlardagi 
tadbirkorlar  turstlar  uchun  mahalliy  ahamiyatga  ega  bo‗lgan  milliy  va  sport 
o‗yinlari,  bolalar  uchun  poni  (pakana)  otda  sayr,  otlarda  sayr,  golf  o‗yinlarini 
tashkil  qilishadi.  Shuning  uchun  ham  shaharliklar  bahor  va  yoz  oylarida 
qishloqlarga shoshilishadilar. 
Britaniya  modelidagi  yana  bir  muhim  jihatlar  shundan  iboratki,  ota  –  onalar 
bolalarini  ekologik  madaniyat,  bilim  ruhida  tarbiyalash  uchun  ham  bolalarini 
qishloqlarga  olib  borishadilar  va  qishloq  tadbirkorlari  maxsus  tayyorlangan 
maydonchalarda  (og‗il,  molxona)  chorva  mollarining  bir  –  ikki  oylik  uloqchalar, 
buzoqchalar,  qo‗zichoqlar  bilan  birga  o‗ynashadi,  quyonlarga,  qushlarga  ovqat, 
don  berishadi.    Bu  jarayonlarda  bolalarda  hayvon  va  parrandalarga    mehr 
tuyg‗ulari hosil bo‗ladi.