O’zbekiston respublikasi sog’liqni saqlash vazirligi tibbiy ta’lim rivojlantirish markazi

aniqlash va baholashdan iboratdir. 
Bunday muammoning muhim ahamiyat kasb etuvchi masalasi bo'lib, 
kasallikning klinik belgilari namoyon bo'lmasdan turib kasal shaxsni aniqlashdir.  
Ba'zi bir olimlar bunday holatda insonni sog'lom deb bilsalar, ba'zilar kasallikka 
chalingan deb hisoblaydilar. Bunday insonlar esa ko’pchilikni tashkil qiladi.  
Aholini salomatligini mustahkamlashning asosiy yo'llaridan biri sog'lom 
turmush tarzini shakllantirish, shuningdek, ekologik muammolarni xal qilish - 
tabiatni va tashqi muhitni muhofaza qilish, Sog'liqni saqlash tizimi, tibbiy xizmat 
samarasini oshirish orqali ijtimoiy-profilaktika yo'llarini kamol toptirishdir.  
Sog'lom turmush tarzini shakllantirishning eng qiyin muammolaridan biri, 
chunonchi, sanalogiya - bu o’z salomatligini baholashga nisbatan jamoat tuyg’usini 
boshqarishni va sog'lom turmush tarzini ko’rishga o’rgatishdir. 
Bir kancha sabablarga ko'ra ya'ni umumiy va sanitar madaniyatni 
qanoatsizligi, aholining ko’pgina qismida tibbiy madaniyatning sustligi, tibbiy 
xizmatga  ishonchsiz qaralishi natijasida shaxsiy va jamiyat salomatligini 
mustahkamlash tuyg’ularining pasayishi, tibbiy ongni pastligi shaxsiy va jamoat 
salomatligining ahamiyati xaqida jamiyat tuyg’ulari pasaytirib bormoqda, bu esa 
uni muhofaza qilish kerakligini talab etadi. 
Ba'zi olimlar aytishicha, ishchi va xizmatchilarning 40% tibbiy ko’riklardan 
o’tmasligi, ammo ularning har uchinchisi surunkali kasalliklar bilan og’riganligi va 
davolanishga muxtoj ekanligi ma'lum.Yurak qon-tomir kasalliklarini tarqalish 
darajasi va uni keltirib chiqaruvchi omillarni o'rganish bo'yicha tadqiqot olib 
borilganda, uning natijasi shuni ko'rsatdiki, tekshiruvdan o’tkazilganlarning faqat  
32%i miokard infarktida  va 44%i insul't kelib chiqishida asosiy omil-qon 
bosimining ko’tarilishi ekanligini, hamda 44%i chekish sabab bo'lishini  anglab 
yetdilar. 
Shuni tushinish kerakki,jamoat salomatligi faqat davlat yoki jamiyat 
zimmasida emas, balki har bir shaxsning o’z salomatligi haqida qayg’urishidadir. 

---

78 
 
Bunga  asosan  sanalogiya o’z ish faoliyatida bir necha aspektlarga ega, 
chunonchi,jamoat  salomatligi  kriteriyalarini aniqlash zaruriyati  tug’iladi,shu 
qatorda jamoat salomatligi xayot tarzi bilan bog'liqlik va  xayot tarzi orqali 
baholanadi.Chunki salomatlik tibbiy-sanitariya  va demografik ko'rsatkichlar - 
o'lim, kasallanish, nogironlik ko'rsatkichlari bilan baholanadi.