ƏLƏKBƏr MƏMMƏdov ceyhun yusifov iLqAr Seyfullayev vergİ

Vergİ VƏ TƏrƏqqİ
Əlavə  dəyər  vergisindən  azad  olunan  idxal  edilən  mallar
təyinatı üzrə istifadə olunmadıqda, həmin mallar yenidən bəyan
olunmalı  və  10  gün  müddətində  əlavə  dəyər  vergisi  ödənil -
məlidir. Əks təqdirdə, malları satanlara qarşı qanunvericilikdə
nəzərdə tutulmuş tədbirlər görülür.
Əhalinin zəruri tələbatların ödənilməsi ilə bağlı xərclərinin
azaldılmasında neft məhsullarına tətbiq edilən aksiz vergisi xü-
susi yer tutur. Əksər məhsulların istehsal xərclərində və satış
qiymətində yer tutan yanacaq xərcləri bu verginin dərəcəsi ilə
birbaşa bağlıdır. 
Əlavə  dəyər  vergisi  xüsusi  istisnalarla  istehlak  olunan
məhsulların bütün mal və xidmətlərə tətbiq olunduğu halda, aksiz
vergisinin əsas əhatə dairəsi istehlakı həyat üçün zəruri olmayan
məhsulları  əhatə  edir.  Azərbaycanda  aksiz  vergiləri  aşağıda
göstərilən mallara tətbiq olunur:

içməli spirt, pivə və spirtli içkilərin bütün növləri;

tütün məmulatları;

neft məhsulları;

minik  avtomobilləri  (xüsusi  nişan  və  avadanlıqlarla
təchiz olunmuş xüsusi təyinatlı avtonəqliyyat vasitələri istisna
olmaqla);

istirahət  və  ya  idman  üçün  yaxtalar  və  bu  məqsədlər
üçün nəzərdə tutulan digər üzən vasitələr.
Minik avtomobillərinə, istirahət və ya idman üçün yaxtalara
tətbiq olunan aksiz vergisi proqressiv (mühərrikin həcmi artdıqca
verginin məbləği də artır), digər aksizli mallara tətbiq olunan
vergi isə proporsional xarakter daşıyır. Azərbaycan Respublika -
sında  istehsal  olunan  minik  avtomobillərinə,  istirahət  və  ya
idman  üçün  yaxtalara  və  bu  məqsədlər  üçün  nəzərdə  tutulan
digər  üzən  vasitələrə  aksiz  dərəcəsi  həmin  vasitələrin
mühərrikinin  həcminin  hər  kub  santimetrinə  görə  0  manat
müəyyən edilmişdir.
Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabinetinin 2 dekabr
2013-cü il tarixli Qərarı ilə neft məhsullarına aksiz dərəcələri
müəyyən  edilmişdir.  Əhali  arasında  istehlakı  geniş  yayılmış
 benzin və digər neft məhsullarına tətbiq edilən aksiz dərəcələri
aşağıdakı cədvəldə verilmişdir:

---

158