ƏLƏKBƏr MƏMMƏdov ceyhun yusifov iLqAr Seyfullayev vergİ

Vergİ VƏ TƏrƏqqİ
edilməsi  rentabelliyi  aşağı  səviyyədə  olan  müəssisələri  ya
istehsalı dayandırmağa, ya da modernizasiya etməyə vadar edə
bilər.  Nəticədə  mənfəətin  istehsalın  inkişafı  və  vergilərin
ödənilməsi  mənbəyi  olaraq  rolu  kəskin  şəkildə  artır.  Əgər
mənfəət vergiyə cəlb olunmursa, onda müəssisələrdə mənfəətin
süni sürətdə azaldılması motivasiyası aradan qalxar, real istehsal
həcmlərinin gizlədilməsinə ehtiyac qalmaz.
Xərc vergisinin üstünlüklərindən biri də onun sahibkarların
investisiya  və  innovasiya  motivasiyasını  gücləndirməsidir.
 İnvestisiya xərcləri, o cümlədən amortizasiya ayırmaları bu halda
vergi tutulan xərclərə daxil edilmədiyi üçün vergi məbləğlərinin
investisiya qərarlarının qəbulunda məhdudlaşdırıcı rolu aradan
qalxmış olur. Xərclərin azaldılmasına imkan verən yeni istehsal
vasitələrinin  və  texnologiyaların  tətbiqi  vergi  ödənişlərinin
azaldılması və mənfəətin artırılması vasitəsinə çevrilir. Bu isə öz
növbəsində müvafiq sahələrin, elmi-tədqiqatların və beləliklə,
bilik iqtisadiyyatının inkişafına təkan verə bilər.
Xərc vergisi dolayı vergilərlə birlikdə istehlakı məhdudlaşdır -
maqla, yığımı isə stimullaşdırmaqla əhalinin gəlirlərinin təkrar
bölgüsünün  strukturunu  investisiyaların  xeyrinə  dəyişə  bilər
(qrafik 4.1.1).

---

148