Respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi

 
Masala va mashqlar 
 
1.  Makroiqtisodiy  muvozanatga  erishish  muammosini  grafik  orqali 
quyidagi modellar yordamida ko‘rsatish mumkin: 
1) «Кeyns kresti» modeli; 
2) «Yalpi talab va yalpi taklif» modeli. 
Har ikki model o‘rtasida farq bormi? Fikringizni qanday izohlagan 
bo‘lar edingiz? 
2.  Aytaylik,  mamlakatning  iqtisodiyoti  quyidagi  berilganlar  bilan 
xarakterlanadi: Y= C+I; 
;
4
1
300
У
C


  I
n
 = 150. 
Muvozanatlashgan ishlab chiqarish hajmi va daromadlarni aniqlang. 
Umumiy  va  xususiy  muvozanat  qanday  muvozanat?  Misollar 
keltiring. 
3.  Mamlakatlarda  yaratilgan  YaIMda  davlat  xarajatlari  va  soliqlar 
nolga teng. Eksport va import yo‘q deb faraz qilsak, Y= S+I; ko‘rinishda 
bo‘ladi. 
Agar 
;
5
1
600
У
C


  I
n
=100  bo‘lsa,  jamg‘arma  va  iste’molning 
muvozanatlashgan  darajasini  aniqlang.  S=I
n
  haqida  qanday  fikr  bildira 
olasiz? 
4.  Mamlakatning  makroiqtisodiy  holati  quyidagi  berilganlarda 
ifodalanadi:  
;
5
1
500
У
C


 I
n
=200; G=0; 
 Х=0; 
 
Agar  ishlab  chiqarish  hajmi  860  ga  teng  bo‘lsa,  yalpi  xarajatlar 
avvalgi  darajada  qolsa,  mahsulotning  rejalashtirilmagan  zaxirasi 
qanchaga  ortadi?  U  qanday  oqibatlarga  olib  keladi.  Qanday  qilib  yalpi 
talab va yalpi taklif muvozanatiga erishiladi? 
 5.  Mamlakatning  iqtisodiy  ko‘rsatgichlari 
;
5
1
800
У
C


  I
н
=200  ga 
teng. Iqtisodiyotga qo‘shimcha 87,2 birlik avtonom investitsiya qo‘yildi. 
Muvozanatli  ishlab  chiqarish  qanday  o‘zgardi?  Investitsiya  multipli-
katorining ahamiyati qanday? Izohlang.  

---

 
109 
6.  Quyidagilarni  diqqat  bilan  o‘qing.  Tushunchalar  ichida  guruhga 
taalluqli  bo‘lmagan  tushunchani  aniqlang  va  uni  ro‘yxatdan  chiqaring. 
Sababini izohlang.  
Tushunchalar:  iste’molga  yo‘naltirilgan,  eksportga  yo‘naltirilgan 
tarmoqlarni  rivojlantirish,  undirma  sanoatni  rivojlantirishga  qaratilgan, 
qayta  ishlovchi  sanoatni  rivojlantirishga  qaratilgan,  iqtisodiyotning 
tarmoq  va  texnologik  tarkibini  takomillashtirishga  qaratilgan,  import 
o‘rnini bosadigan tovarlar ishlab chiqarish.  
7.  Yettinchisi ortiqcha.  
 Quyidagi  tushunchalarni  o‘qing.  Ulardan  qaysi  biri  ortiqcha.  Uni 
ro‘yxatdan chiqaring. Sababini izohlang. 
 Tushunchalar: aholi sarflari va daromadlari muvozanati, yalpi talab 
va  yalpi  taklif  muvozanati,  ishlab  chiqarish  omillari  muvozanati, 
daromad  va  iste’mol  muvozanati,  tovar  va  pul  muvozanati,  yalpi 
xarajatlar  va  ishlab  chiqarish  muvozanati,  jamg‘arma  va  investitsiya 
muvozanati.