3-амалий маш ғулот: тана ҳарорати, пульс, артериал босим ва нафас олишни аниқлаш. ҚОн айланишига таъсир этиш чоралари

---

3-АМАЛИЙ МАШ ҒУЛОТ: ТАНА ҲАРОРАТИ, ПУЛЬС, АРТЕРИАЛ БОСИМ ВА 
НАФАС ОЛИШНИ АНИҚЛАШ. ҚОН АЙЛАНИШИГА ТАЪСИР ЭТИШ ЧОРАЛАРИ. 
ЎТКИР ТОМИРЛАР ЕТИШМОВЧИЛИГИДА ВА ГИПЕРТОНИК КРИЗДА 
ДАСТЛАБКИ ТИББИЙ ЁРДАМ

 
Режа: 
1. Тана ҳароратини аниқлаш. 
2. Пульсни аниқлаш.
3. Артериал босимни аниқлаш. 
4. Нафас олиш сонини аниқлаш. 
5. Қон айланишига таъсир этиш чоралари. 
6. Ўткир томирлар етишмовчилиги: ҳушдан кетиш, шок, коллапс.
7. Гипертоник кризда дастлабки тиббий ёрдам кўрсатиш. 
Таянч сўз ва иборалар: термометр, симобли термометр, инфрақизил термометр, 
нормал, субнормал, субфебрил, гипертермия, сфигмомонометр, монометр, танометр, 
фонендоскоп, пульс, артериал босим, хантал, банка, грелка, компресс, ҳушдан кетиш, шок, 
травматик шок, кардиоген шок, эмоционал шок, анафилактик шок, гемотрансфузион шок, 
коллапс. 
Тана ҳароратини аниқлаш.
Термометрия – (термо-иссиқлик, метрео-ўлчаш) бу 
тана ҳароратини ўлчашдир. Соғлом одамнинг гавда ҳарорати доим бир меъёрда 
бўлади. Ташқи муҳит ҳароратининг ўзгаришига қарамай тана ҳароратининг бир 
меъёрда бўлишига сабаб организмда ҳосил бўлган иссиқлик миқдори ташқи муҳитга 
чиқарилган иссиқлик миқдорига тенглигидир. Соғлом одамнинг тана ҳарорати кун 
давомида бир градус атрофида ўзгаради. Бунда эрталаб соат 5-6 да минимум, кеч соат 
18-19 да максимум даражага етади. Ўртача ҳарорат 36.5-37 градус. Нормада ёш 
болаларнинг тана ҳарорати катталарникига қараганда бироз юқори, аксинча қарияларда 
бироз паст бўлади.
Тана ҳарорати термометр асбобида ўлчанади.
Барча термометрлар 3 гуруҳга бўлинади: 
1. 
Симобли термометр. 
2. 
Электрон-рақамли термометр. 
3. 
Инфрақизил қулоқ термометри.