Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги самарқанд давлат университети

12-mavzu. Mehnatga moslashish 
“Mehnatga moslashish” tushunchasi. Uning mohiyati va tuzilishi. Mehnat 
faoliyati ko’rsatkichlari. Mehnat samaradorligi. Mehnatga moslashishning 
obyektiv va subyektiv omillari. Kasbni tanlash va unga moslashish. Kasb 
tanlash muammosi. Ijtimoiy iqtisodiy ehtiyojlar. Yoshlarning intilishlari. 
Shaxsiy rejalar. Kasbiy tanlash. Kasbiy tanlashning vazifasi. Kasbdan 

---

49 
qoniqmaslik. Xodimning qobiliyatlari. Sarf-harajatlarni qisqartirish. Kasbiy 
tanlashning bosqichlari. Birinchi bosqich. Kuzatuv materiallari. Test savollariga 
jalb qilish. Rahbarlar va mutahassislar bilan suhbatlashish. Kasbnoma. Testlar 
tizimi. Martaba. Martabaga ko’tarilishning kompleks tizimi. Kasbiy martaba. 
Tashkilot ichidagi martaba. Vertikal yo’nalish. Gorizontal yo’nalish. Markazga 
intiluvchi yo’nalish. 
 
13-mavzu. Aholini ijtimoiy himoya qilish tizimi 
 
«Ijtimoiy himoya qilish» tushunchasi. Asosiy yo’nalishlar. Aholini 
ijtimoiy ta’minlash va davlat ijtimoiy kafolatlari. Ijtimoiy siyosat. Ijtimoiy 
siyosat yo’nalishlari. Davlat ijtimoiy ta’minoti. Davlat ijtimoiy sug’urtasi. 
Respublika byudjeti mablag’lari. Mahalliy byudjetlar mablag’lari. Jamoa 
ijtimoiy sug’urtasi. Shaxsiy sug’urta. Ijtimoiy himoya turlari. Ijtimoiy siyosat.
Ijtimoiy muhofaza. Eng kam miqdordagi ishhaqi. Byudjet mablag’lari. 
Tabaqalshgan yordam berish. Ijtimoiy yordam tizimi. Adolat mezoni. Onalik va 
bolalik manfaatlari. O’z-o’zini boshqarish organlari. Vakolatli va ijroiya 
hokimiyat mahalliy organlari. Ijtimoiy institutlar. Ijtimoiy institutlar va 
xodimlarni ijtimoiy himoya qilish mexanizmi. Ijtimoiy-tashkiliy institut. Kasaba 
uyushmalari. Ijtimoiy normativ institutlar. Jamoa shartnomasi. Mehnat 
shartnomasi. Ijtimoiy ta’minot turlari. Pensiya. Mehnat miqdori va sifati. 
Ta’minotning tabaqalashgan qoidasi. Turmush vositalari. Bolali oilalarga oylik 
va birgalik nafaqalar. Dafn marosimi uchun beriladigan nafaqalar. Bola 
tug’ilganligi munosabati bilan beriladigan nafaqalar. 
Jahon moliyaviy-iqtisodiy inqirozi sharoitida aholini ijtimoiy himoya 
qilish tizimini takomillashtirish yo’llari.