Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги самарқанд давлат университети

6-mavzu. Ishsizlikning vujudga kelishi va uni bartaraf etish yo’llari. 
 
Jahon moliyaviy-iqtisodiy inqirozi davrida ishsishlik muammosini hal 
etish yo’llari. Ishsizlik tushunchasi va uning sinflashuvi. Ishsizlikning kelib 
chiqish sabablari. Ishsizlikning jamiyat hayotiga ta’sir ko’rsatishi. Ishsizlik 
turlarining tasnifi. Ishsizlikning tabiiy darajasi. Ishsizlikning davomiyligi va 
tarkibi. Friksion, texnologik, tarkibiy ishsizlik.Ishsizlik darajasi va davomiyligi. 
Ishsizlik shaklarining o’ziga xos xususiyatlari. Ishsizlarni mehnatga jalb qilish. 
Ishsizlarni aniqlash uslubiyoti. O’zbekistonda ishsizlik muammosining ayrim 
xususiyatlari. Ishsizlik maqomi. Ish qidirayotganlarni ish bilan ta’minlash. 
Bandlik jamg’armasi. Ishsizlik nafaqasini belgilash. Ishsizlarga moddiy yordam 
ko’rsatish. Ishsizlarni qayta tayyorlash va jamoat ishlariga safarbar etish.
Aholini ishsizlikdan himoya qilish bo’yicha davlat tadbirlari. Yoshlar ishsizligi. 
Ishsizlikni kamaytirishning asosiy yo’llari. Qayta kasbga o’rgatish. Bo’sh ish 
joylari haqida axborotlarni tarqatish. 
Jahon moliyaviy-iqtisodiy inqirozi davrida ishsizlik muammosini hal etish 
yo’llari. 
 
7-mavzu. Aholi turmush darajasi va farovonligi
 
“Turmush darajasi”, “halq farovonligi”, “turmush tarzi”, “mehnat 
faoliyati sifati”, “turmush sifati” tushunchalari. Aholi turmush darajasiga ta’sir 
etuvchi omillar. Turmush darajasi ko’rsatkichlari. Ko’rsatkichlarning obyektiv 
va subyektiv turlari. Aholining pul va natural daromadlari. Aholi daromadlari 

---

47 
differensiasiyasi. Aholi daromadlari va turmush darajasini oshirish. Aholi 
daromadlari va ularning turlari. Shaxsiy tomorqa xo’jaligi. Ijtimoiy transfertlar. 
Oila byudjeti. Oila. Uy xo’jaligi. Oilalar daromadining shakllanishi. Uy xo’jaligi 
funksiyalari. Yakka tartibdagi mehnat faoliyati. Oilaning iste’mol darajasi. 
Iste’mol byudjetlarining mohiyati va turlari. Daromadlar darajasi. Yashash 
minimumi. Minimal iste’mol byudjeti. Rasional iste’mol byudjeti. Iste’mol 
savatchasi.