Давлат хизмати ўҚув қЎлланма

ДАВЛАТ МЕХАНИЗМИ – давлат органлари ва бошқа 
ташкилотларининг давлат ҳокимиятини, вазифа ва функцияларини 
амалга оширишнинг яхлит иерархик, яъни бўйсинувга асосланган 
тизими. 
ДАВЛАТ ОРГАНЛАРИ – давлат функцияларини амалга 
оширадиган 
ва 
ҳокимият 
ваколатига 
эга 
бўлган 
давлат 
механизмининг бўғини.
ДАВЛАТ ТАШКИЛОТИ – ўзининг бошқарув органларига 
ҳамда ўз мулкида, хўжалик юритишида ёки оператив бошқарувида 
алоҳида мол-мулкка эга бўлган маълум бир ходимлар жамоаси. 
ДАВЛАТ ХИЗМАТИ (ижтимоий маънода) – ижтимоий 
категория, давлат ташкилотида маълум бир лавозимни эгаллаб турган 
шахс томонидан давлатнинг кўрсатмасига кўра ижтимоий фойдали 
фаолиятни амалга ошириш. 
ДАВЛАТ ХИЗМАТИ (сиёсий маънода) – давлат сиёсатини 
амалга оширишга қаратилган фаолият; давлатнинг мақсад ва 
вазифаларига барча ишлаб чиқилган сиёсий куч орқали эришиш; 
жамиятдаги мувозанатнинг асосий кўриниши. 
ДАВЛАТ ХИЗМАТИ (ҳуқуқий маънода) – давлат-хизмат 
муносабатларини ҳуқуқий ўрнатиш; мансаб мажбуриятлари, 
хизматчиларнинг ваколатлари, давлат органларининг компетенцияси 
бажарилишини таъминлаш.
ДАВЛАТ ХИЗМАТИ ФУНКЦИЯЛАРИ – давлат хизмати 
институти ҳуқуқий нормаларини амалга оширишнинг асосий 
йўналиши; давлат-хизмат муносабатларини ҳуқуқий тартибга солиш 
мақсадига эришиш ҳамда давлат хизматининг ижтимоий ва давлат-
ҳуқуқий ролини бажариш. 
ДАВЛАТ ХИЗМАТЧИСИ – давлат маъмурияти аппаратида 
бевосита ёки билвосита маълум бир ҳақ эвазига домий ёки вақтинча 
хизмат мажбуриятларини амалга оширувчи шахс.

---

115 
ДАВЛАТ 
ЮРИСДИКЦИЯСИ 
– 
суд 
ва 
маъмурий 
органларининг ўз ваколатларидан келиб чиқиб ишларни кўриб чиқиш 
ва ҳал этиш ҳуқуқи. 
ДАВЛАТ ҚЎМИТАСИ – ижро ҳокимиятининг марказий 
органларидан 
бири; 
коллегиаллик 
асосида 
тармоқлараро 
мувофиқлаштиришни амалга оширувчи ва фаолиятнинг маълум бир 
соҳасида тартибга солиш вазифасини бажарувчи орган. 
ИДОРАЛАР – вазирлик ёки давлат қўмитаси ҳисобланмаган, 
ижро этиш ва (ёки) фармойиш бериш функциялари, шунингдек, 
умумий мажбурий тусдаги норматив ҳужжатларни қабул қилиш 
ҳуқуқи берилган бошкарувнинг умумдавлат органлари ёхуд махсус 
ваколатли 
бошқарув 
органлари 
(агентликлар, 
комиссиялар, 
марказлар, бошқармалар ва бошқалар). 
ИЖРО ҲОКИМИЯТИ – абстрак сиёсий-ҳуқуқий категория; 
давлат ҳокимияти мавжудлигини кўрсатади; қонунларни ва унинг 
нормаларини ҳаётга тадбиқ қилиш мақсадида амалга оширилади, 
давлат органларининг доимий функцияланишини, инсонларнинг 
ҳуқуқ ва эркинликларини ҳимоя қилишни, жамоат тартиби ва 
хавфсизлигини таъминлайди.