Маълумотлар базаси тизимини яратиш

Маълумотлар 
базасини 
бошқариш 
тизимини объектга йўналтирилган дастурлаш тили билан 
боғлаш. 
Маълумотлар базасини бошқариш тизимининг Oracle ва 
МS SQL Сервер дастурларини объектга йўналтирилган 
дастурлаш тили РАД Студио Делпҳи дастури билан ўзаро 
алоқасини ўрнатиш. РАД Студио Делпҳи дастури ѐрдамида 
маълумотлар базасидан маълумотларни киритиш, чиқариш 
ҳамда улар устида математик амаллар бажариш.  
 
2 
ЖАМИ: 
40 
Маъруза машғулотлар мультимедиа қурулмалари билан жиҳозланган 
аудиторияда бир академик гуруҳга бир профессор-ўқитувчи томонидан 
ўтказилиши зарур. Машғулотлар фаол ва интерфаол усуллар ѐрдамида 
ўтилиши, мос равишда муносиб педагогик ва ахборот технологиялари 
қўлланилиши мақсадга мувофиқ.
 
 
 
 
 
 

---

7 
IV. Амалий машғулотлар 
2- жадвал
Т/Р
Амалий машғулотлар мавзулари
Дарс 
соатлари 
ҳажми
1. Тизим тўғрисида асосий тушунчалар ва уларнинг тузилишлари, 
тизимнинг белги ва моҳиятини англаш, уларни таснифлаш ва 
бошқарув объектларини тизим кўринишида тасвирлаш. 
2 
2. Ахборот тизимларини тасвирлаш, унинг сифат кўрсаткичлари,
ахборот тизимларидаги жараѐнларнинг тузилиши ва уларни 
таркиби.
2 
3. Маълумотлар базаси, унинг тузилмаси, маълумотлар базасини 
лойиҳалаш босқичлари ва яратиш жараѐнлари.
4 
4. Маълумотлар базаси моделлари, реляцион, иерархик ва семантик 
моделларни таққослаш, реляцион модел асосида объектларни 
яратиш. 
4 
5. Маълумотлар 
базаларининг 
синфлари, 
марказлаштирилган 
маълумотлар базалари тузилиши, тақсимланган маълумотлар 
базалари ўрганиш, файл-сервер ва клиент-сервер технологиялари. 
4 
6. Маълумотлар 
базасини 
бошқариш 
тизимининг 
асосий 
тушунчалари, турлари, ишлаш тамойиллари, унумдорлиги ва 
камчилиги. 
4 
7. Маълумотлар базасини объектларини лойиҳалаш, моҳият-алоқа 
моделини қуриш ва улар асосида объектларни нормаллаштириш. 
4 
8. СҚЛ-тартибланган сўровлар тили, унинг асослари ва таркиби,SQL-
тартибланган сўровлар тили ѐрдамида маълумотлар базаси 
объектларини яратиш босқичлари. 
4 
СҚЛ-тартибланган сўровлар тилида асосий командалар тоифалари, 
ДДЛ - маълумотларни таърифлаш, ДМЛ -маълумотларни 
ўзгартириш ва ДCЛ - маълумотларни бошқариш тиллари. 
2 
СҚЛ-тартибланган сўровлар тилида яратилган маълумотлар 
базасидаги объектларни тартиблаш, объектларни 1НФ, 2НФ ва 
3НФ нормал формалар ѐрдамида нормаллаштириш. 
3 

---

8 
СҚЛ-тартибланган сўровлар тилида асосий буйруқлар тоифалари 
(яратиш, киритиш, ўчириш, нусҳа кўчириш, узатиш, қабул қилиш 
ва ўзгартириш). 
4 
Маълумотлар базасини бошқариш тизимининг Oracle ва МS SQL 
Сервер дастурларидан фойдаланган ҳолда объектларни устида 
амаллар бажариш.
4 
Маълумотлар базасини бошқариш тизимининг Oracle ва МS SQL 
Сервер дастурлари объектга йўналтирилган дастурлаш тили РАД 
Студио Делпҳи дастури билан ўзаро алоқасини ўрнатиш. 
4 
ЖАМИ: 
45 
 
Амалий машғулотлар мультимедиа қурулмалари билан жиҳозланган 
аудиторияда бир академик гуруҳга бир профессор-ўқитувчи томонидан 
ўтказилиши зарур. Машғулотлар фаол ва интерфаол усуллар ѐрдамида 
ўтилиши, мос равишда муносиб педагогик ва ахборот технологиялари 
қўлланилиши мақсадга мувофиқ.