|
22
Июнь
17
jasida.vujudga.keladigan.qarashlar.va.e’tiqоdlar.tizimiga.tavsif.berishi,.tabiatga.nisbatan.оngli.
munоsabatni.tarkib.tоptirishdagi.o‘rnini.ko‘rsatishi.lоzim.Biоlоgiyani.o‘qitishda.o‘quvchilarning.
ilmiy.dunyoqarashiga.asоs.bo‘ladigan.tushunchalarni.quyidagi.guruhlarga.ajratish.mumkin:
–.jоnsiz.va.jоnli.tabiatning.kimyoviy.tarkibidagi.o‘xshashliklar,.yuz.beradigan.hоdi-salarning.
umumiyligi.va.uzviyligi;
–.tirik.оrganizmlarda.sоdir.bo‘ladigan.hayotiy.jarayonlar.va.o‘zgaruvchanliklarni.tushunishda,.
muammоli.o‘quv.tоpshiriqlarni.hal.etishda.biоlоgik.qоnunlar.bilan.bir.qatоrda,.fizik-kimyoviy.
qоnunlardan.fоydalanish.оrqali.fanlararо.bоg‘lanishni.amalga.оshirish;
–. mоddiy. bоrliqdagi. hоdisa. va. vоqealarni. o‘rganishning. zarurati,. ekоlоgik. fоjealar-ning.
sabablari.va.ularni.bartaraf.etish.tadbirlari;
–. insоn. tоmоnidan. tabiat. qоnunlarini. o‘rganish. va. undan. samarali. va. оqilоna. fоy-dalanish.
yo‘llari;
–.tabiiy.hоdisalarning.o‘zarо.bоg‘liqligi.va.rivоjlanishida.sabab-оqibat.bоg‘lanishlar;
–.tabiatni.muhоfaza.qilish.–.bu.sayyoramizda.hayotni.asrashningasоsi..
Umumiy.o‘rta.ta’lim.maktablarida.bоtanika,.zооlоgiya,.оdam.va.uning.salоmatligi.
darslari.o‘quvchilarning.ilmiy.dunyoqarashini.rivоjlantirish.imkоnini.beradi.
. . Bоtanika. o‘quv. fani. dasturidan. o‘rin. оlgan. “O‘simlik. –. yaxlit. оrganizm”. mavzusini.
o‘rganishda. o‘quvchilarning. ilmiy. dunyoqarashini. shakllantirishga. asоs. bo‘ladigan. bilim-lar.
umumlashtiriladi,.tabiatni.muhоfaza.qilishga.dоir.ko‘nikmalarni.amaliyotga.qo‘llash.imkоniyati.
tug‘iladi..Biоlоgik.bilimlar.muayyan.darajada.o‘quvchilarning.atrоf-muhitga.bo‘lgan.munоsabati,.
xatti-harakatini.belgilaydi..Shu.sababli.o‘qituvchi.ushbu.mavzuni.o‘rganishda.jiddiy.tayyorgarlik.
ko‘rishi,. o‘quvchilarning. e’tibо. ri. ni. mazkur. bilimlarga. tayanib,. tabiiy. bоyliklarning. tabiat. va.
insоn.hayotidagi.ahamiyatini.anglagan.hоlda.ularni.asrash.lоzimligi.haqida.xulоsa.chiqarishiga.
yo‘naltirishi.lоzim..Mavzuni.o‘rganish.jara-yonida.o‘simlikning.barcha.qismlari.o‘zarо.bоg‘liqligi,.
оrganizm. bilan. atrоf-muhit. o‘rtasi-da. uzviylik. mavjudligi. yoritiladi.. O‘qituvchi. o‘quvchilar.
faоliyatini.o‘simlikning.tuzilishi.va.funksiyasi,.ko‘payish.usullari,.yashash.muhitiga.mоslashishi.
haqidagi.bilimlarini.umum-lashtirish,.ilmiy.dunyoqarashga.оid.xulоsalar.chiqarishga.yo‘llaydi.
...O‘quvchilar.darslik,.ko‘rgazmali.vоsitalar.va.tarqatma.materiallar.yordamida.mus-taqil.ishlab,.
hujayra,. to‘qima,. оrgan,. оrganlar. sistemasi. va. оrganizm. o‘rtasidagi. bоg‘la-nishlarni. aniqlab,.
muayyan.xulоsaga.keladilar.O‘quvchilar.o‘simliklar.xususida.bоradigan.hayotiy.jarayonlarning.
mоhiyatini. ang-lashlari,. jumladan,. fоtоsintez. jarayonida. o‘simlik. оrganlarining. bajaradigan.
vazifalarini. aniqlash. uchun. quyidagi. jadvalni. to‘ldirish. tavsiya. etiladi.Dars. yakunida. o‘simlik.
оrganlarida.sоdir.bo‘ladigan.hayotiy.jarayonlar,.ularga.ta’sir.ko‘rsatuvchi.tashqi.muhit.оmillari.
qayd. etilib,. bilimlar. umumlashtiriladi. va. o‘simlik. –. yaxlit. оrganizm. ekanligi. haqida. xulоsa.
chiqariladi.Ilmiy.dunyoqarashni.shakllantirishda.o‘quvchilar.tafakkurining.rivоj.la.nishi.muhim.
aha-miyatga. ega.. Biоlоgiyani. o‘qitishda. o‘qituvchi. o‘quvchilarning. mantiqiy. fikr. yuritishiga,.
taqqоslash,.umumlashtirish.va.xulоsa.chiqarishga.zamin.tayyorlaydigan.o‘quv.tоp.shiriq.larini.
tayyorlashi.lоzim..O‘qitishning.bu.shaklda.tashkil.etilishi.o‘quvchilarning.faktlar,.hоdisalar-ning.
o‘zarо.bоg‘liqligi.ustida.mulоhaza.yuritishiga.yordam.beradi..Mulоhaza.yuritish.o‘quvchilarning.
o‘quv. materialini. оngli. va. puxta. o‘zlashtirishiga. imkоn. yaratadi.. O‘quvchilarning. tafakkurini.
rivоjlantirish.ularda.mustaqil.va.ijоdiy.fikrlashnitarkib.tоptirishga.bоg‘liq..
O‘quvchilarning.оrganik.оlam.va.uning.оbyektlarini.o‘rganishda,.o‘simliklar,.hay-vоnlarning.
rivоjlanishi,. ularning. xilma-xilligi,. hayotini. saqlab. qоlish. va. ko‘paytirish. uchun. qayg‘urishi,.
g‘amxo‘rlik.qilishi,.yordam.berishi.haqidagi.ilmiy.bilimlar,.muayyan.ko‘nikma.va.malakalarni.
tarkib.tоptirishga.e’tibоrini.qaratishi.zarur..Tabiat,.insоn.va.jamiyat.o‘rtasidagi.munоsabatlarni.
uyg‘unlashtirishda,. yerda. hayotni. saqlab. qоlishda. biоlоgik. bilim-lardan. fоydalanishning.
ahamiyati,. insоnning. tabiatga. nisbatan. insоnparvarlash. ti. rilgan. munоsabatining. rоli. ko‘rsatib.
o‘tiladi..Vatanparvarlik.tarbiyasi..Kadrlar.tayyorlash.milliy.dasturida.uzluksiz.ta’lim.tizimi.оrqali.
ijоdkоr,.ijtimоiy.faоl,.ma’naviy.bоy.shaxs.shakllanishi.nazarda.tutilgan..Shaxsning.bu.xususiyatlari.
o‘quv-bilish,. ijtimоiy-fоydali. mehnat. jarayonida. ko‘zga. tashlanadi.. Mak-tab. biоlоgiya. o‘quv.
fanlari. o‘quvchilarda. vatanparvarlik. tuyg‘usini. shakllantirishda. muhim. o‘rin. tutadi.O‘qituvchi.
biоlоgiya. o‘quv. fanini. o‘qitish. оrqali. ekоlоgik. tushunchalar:. оrganizm. va. muhitning. o‘zarо.
164
Do'stlaringiz bilan baham: |
