Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги қарши муҳандислик-иқтисодиёт институти

 
9.2.1-расм. Инновациявий жараёнларни бошқаришнинг 
тузилмавий муаммолари 
Янгиликларни ишлаб чиқишда инновациялар технологиясини 
киритишни батафсилроқ кўриб чиқайлик, бугунги кунга келиб ҳар 
бир технологияни қуйидагича аниқлаш мумкин (9.2.1-расм). 
Жорий этиш – инновацияларнинг шундай технологиясики, 
унда инновация киритиш жараёни бевосита ишлаб чиқувчи 
Инновациявий жараёнларни 
бошқариш муаммоси 
Инновацияларни 
бошқариш назарияси
Инновацияларни 
бошқаришнинг 
инструментал 
воситалари 
Мутахассислар 
тайёрлашнинг 
услубий таъминоти 
Инновациявий 
технологиялар 
Лойиҳа бошқарув 
объекти сифатида 
Инновациявий лойища 
бошқарув-чиларининг 
автоматлаштирилган иш 
жойлари 
Инноватика таълим 
фаолиятининг объекти 
ва субъекти сифатида 
Инновациявий 
корхонага мос 
тушувчи 
технологиялар 
тўплами 

---

240
томонидан амалга оширилади. Инновациявий хизматларнинг бутун 
мажмуасини талаб қилмайдиган инновациялар учун қўлланилади. 
Тренинг – инновацияларнинг кадрларни тайёрлаш босқичини 
таъминловчи технология. Махсус ихтисослашган корхоналар 
томонидан амалга оширилади (инкубаторлар, технологик парклар 
ва ҳ.к). 
Консалтинг – инновациявий фаолият стратегияси ва бизнес-
режасини 
танлаш 
босқичини 
таъминловчи 
инновациялар 
технологияси. Экспертиза ва маслаҳатлар соҳасига ихтисослашган 
корхоналар томонидан амалга оширилади. 
Консалтинг, инновациявий фаолиятга иккита асосий йўналиш 
бўйича хизмат кўрсатади: 
¾ технологик консалтинг – ташкилотнинг стратегик ва тактик 
мақсадларига оптимал эришиши учун технологик ва бошқарув 
маслаҳатлари, шунингдек‚ режалаштириш, сифатни бошқариш, 
сертификатлаштириш, автоматлаштирилган конструкторлик ва 
технологик лойиҳалаштириш, технологиялар узатиш; 
¾ бизнес-консалтинг – бизнес-ғоя ва лойиҳалар экспертизаси, 
бизнес-режалаштириш, 
маркетинг, 
молиявий 
менежмент, 
потенциал ҳамкор ва инвесторларни излаш, инновацияларни 
тижоратлаштириш, шартномавий муносабатлар. 
Илмий асосланган ишбилармонликнинг турли жиҳатлари 
бўйича пуллик маслаҳатларга бўлган талаб доимий ошиши 
муносабати 
билан 
маслаҳат 
хизматларини 
кўрсатишга 
ихтисослашган корхоналар сонининг кўпайиши кузатилмоқда. 
Инновациявий корхона ва ишлаб чиқаришларнинг кўпчилиги 
йирик саноат корхоналари, илмий ёки таълим муассасалари 
негизида 
ташкил 
топган. 
Ўз 
фаолиятининг 
бошланғич 
босқичларида инновациявий корхона ходимлари ушбу муассасалар 
мутахассислари билан маслаҳатлашадилар. Аммо инновациявий 
корхоналар ривожланиб бориши билан мустақил фаолият 
юритишга киришади ва ҳар бир маслаҳат ҳам бозор 
муносабатларидан келиб чиққан ҳолда баҳоланади. Бундан 

---

241
ташқари, бошланғич ташкилотларнинг мутахассислари бошқарув 
ёки маркетинг соҳасидаги кўплаб саволларга жавоб бера 
олмасликлари ҳам мумкин. Шу билан бирга кичик инновациявий 
корхона ва ҳаттоки кўпгина саноат корхоналари ҳам барча соҳалар 
бўйича малакавий мутахассисларга эга бўла олмайди. 
Инновациявий соҳада амалга оширилаётган консалтинг 
фаолияти тажрибасини кўрсатишича, потенциал мижозлар дуч 
келиши 
мумкин 
бўлган 
муаммоларнинг 
кўпчилигини 
тизимлаштириши мумкин. Мисол учун, илмий-техник соҳа 
корхоналари олдида пайдо бўладиган асосий муаммоларни 
қуйидагича 
таърифлаш 
мумкин: 
маркетинг 
муаммолари, 
ходимларни бошқариш ва бошқарувчилар малакаси, ишлаб 
чиқариш муаммолари, сифатни бошқариш, молиявий менежмент, 
қонунчилик муаммолари. Албатта, инновациявий лойиҳаларни 
амалга ошириш жараёнида бошқа турдаги муаммолар мавжуд эмас 
деб бўлмайди, лекин консалтинг хизматларини асосий қисми айнан 
ушбу муаммолар билан боғлиқ.