O‘zbеkiston rеspublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi o‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi markazi b. M. Tojiboyеv

6-§. SIGIR PODASINI TO‘LDIRISH
MAQSADIDA QOLDIRILGAN
G‘UNAJINLARNI BOQISH
Xo‘jalikda  mavjud  sigirlar  podasini  to‘ldirish  uchun 
qoldirishga  mo‘ljallangan  urg‘ochi  buzoqlar  6  oylik 
bo‘lgach, qat’iy ravishda saralanib, sigir qilib yetishtirish 
maqsadida 2-yoshlikkacha o‘stiriladi. Ana shu davr ichida 
ularga  ma’lum  miqdorda  oziq  me’yori  belgilanadi.  Oziq 

---

215
ratsioni har oyda yangilanib, qayta tuzilishi lozim. Shu bi-
lan birga ratsionning to‘yimliligi ham ortib borishi kerak. 
Ratsiondagi oziq moddalar miqdori va yem-хashak tarki-
bi  yosh  mollardan  kuniga  rejali  ravishda  ma’lum  miqdor 
bilan qo‘shimcha vazn olishga qaratilgan bo‘ladi. Kunlik 
qo‘shimcha  tirik  vazn  olish  shunday  tashkil  qilinishi  ke-
rakki, g‘unajin urug‘lantirish yoshiga yetganida tirik vazni 
350–400 kg, 24 oylik bo‘lganida esa 405–471  kg atrofida 
bo‘lsin.  Boqish  davomida  agar  sigir  bo‘lib  yetishganida 
400–450  kg  tirik  vaznda  bo‘lishi  mo‘ljallangan  g‘unajin 
bo‘lsa,  7–9  oyligida  kuniga  3,6  oziq  birligi,  400  g  oziq 
proteini,  30  g  kalsiy,  20  g  fosfor,  20  g  osh  tuzi,  100  mg 
karotin  beriladi.  Keyin  har  oyda  oziq  moddalar  me’yori 
ortib  boradi.  Sigir  holatida  tirik  og‘irligi  500–550  kg 
bo‘lishi mo‘ljallansa, 7–9 oyligida 3,9 oziq birligi, 430  g 
oziq  proteini,  35  g  kalsiy,  20  g  fosfor,  25  g  osh  tuzi  va 
120  mg  karotin  beriladi.  Agar  sigir  jussasi  500–600  kg 
tirik  vaznda  bo‘lishi  rejalashtirilgan  bo‘lsa,  g‘unajinga 
7–9  oylik  yoshidan  boshlab  4,5  oziq  birligi,  505  g  oziq 
proteini,  40  g  kalsiy,  25  g  fosfor,  30  g  osh  tuzi,  140  mg 
karotin berilishi lozim.
Ratsionda  oziqlar  tarkibining  хilma-хil  bo‘lishini 
ta’minlash  kerak.  Ularga  proteinga  boy  to‘yintirilgan 
yemlar, ildizmevali va sersuv oziqlar, yuqori sifatli dag‘al 
хashaklar  berilishi  lozim.  Mol  8–9  oylik  bo‘lganidan 
so‘ng  dag‘al  oziqlar  sifatida  bahorgi  bug‘doy  somoni 
hamda  yuqori  sifatli  to‘pon  berilishi  mumkin.  Shu  usul-
larni  qo‘llab  boqilgan  mollar  18  oyligida  qochirishga 
qo‘yiladi.  Urug‘lantirilgandan  so‘ng  asrash,  yayratish, 
boqish  teхnologiyasi  хuddi  tug‘ish  oldidan  sutdan  chiqa-
rilgan  mollarga  qo‘llaniladigan  usul  kabi  tashkil  etilishi 
maqsadga muvofiq bo‘ladi.

---

216