mavzu: investitsiya faoliyatida kapital qurilish – mavzu: Kapital qurilish va kapital qo‘yilmalar. Reja

YaMM – yalpi milliy mahsulot 
K – YAMMni yaratish uchun qo‘yilgan kapitalning summasi. 
Iqtisodiy samara vaqt funksiyasi hisoblanib, boshlanishida u salbiy ko‘rinishda 
bo‘ladi,  chunki  qo‘yilgan  kapitaldan  hali  daromad  olinmagan  bo‘ladi.  Vaqt  o‘tishi 
bilan kapital qaytimi bo‘lgan sari daromad orta boradi va bu ijobiy natijaga erishiladi, 
ya’ni  qo‘yilgan  kapitaldan  olingan  daromad  vaqt  o‘tgan  sari  qo‘yilgan  kapital 
miqdoridan orta boradi.  

---

Qo‘yilgan  kapitaldan  olingan  daromad  vaqt  o‘tgan  sari  qo‘yilgan  kapitalga 
tenglashadi.  Bu  davr  investitsiyani  qoplash  davri  deb  ataladi.  Bu  ko‘rsatkich 
iqtisodning ishlab chiqarish sohasiga qo‘yilgan kapital qo‘yilmaning samaradorligini 
ko‘rsatadi. Investitsiyani qoplash davri kichik biznes sohasida 2-3 yil, uzoq muddatli 
qo‘yilmalar esa 10-15 yilgacha davom etadi. Kapital qo‘yilmalarni qoplash davrining 
me’yorlari  degan  tushuncha  mavjud  bo‘lib,  bu  xalq  xo‘jaligi  yoki  tarmoqlarda 
qo‘yilgan  kapital  qo‘yilmalarning  qoplash  davrining  o‘rtacha  miqdori  deb 
tushuniladi.  O‘rta  hisobda  investitsiyani  qoplash  davri  qilib  iqtisodda  6-8  yil  deb 
qabul qilingan. 
Investitsiyaning  milliy  daromaddagi  hissasi  investitsiya  normasi  deb  ataladi. 
Bu quyidagi formula asosida hisoblanadi; 
100

=
YaMM
YaIS
YaIN
 
Bu yerda: