Sport inshootlari indd

Sport inshootlarini loyihalash va qurish.
Sport inshootlarini loyihalash va qurishda asosiy tashkiliy 
toifalar
Sport inshootlarini qurish oldidan albatta texnik talablarini 
muhokama qilish kerak, shu bilan birga pul, qurilish material lari 
va ish kuchi bilan ta’minlash masalalari ham ko‘rib chiqiladi. 
Sport inshootlarini quruvchi tashkilotlar avvalombor, o‘zlari 
inshootni yaxshi ko‘z oldiga keltirib, quyidagilarni inobatga olish-
lari kerak:
1. inshootni qanday maqsadda qo‘llanilishini;
2. uning klassi va qancha odam bo‘lishini;
3. asosiy maydon va zallar sonini;
4. yordamchi xonalar joylanishini;
5. tomoshabinlar uchun joylar soni va joylanishini. 
Bundan keyin uning narxini aniqlash lozim. Bir turdagi loyi-
halar smeta narxidan aniqlanadi. 
Agar qurilish obyekti loyiha bo‘yicha qurilsa, bu holda uning 
taxminiy narxi qo‘llanmalar yordamida aniqlanadi. 
Binoning narxi aniqlangandan keyin loyiha ishlab chiqish 
narxi, loyiha narxi va qurilish narxini ajratish masalalarini hal qi-
lib qo‘yish zarur. Buning uchun qurilish tashkilotlarida limitlarni 

---

 120
hal qilish kerak va bu sport inshootni qurilishini davlat rejasiga 
kiri tish  lozim. 
Bu masalalar hal qilingandan keyin buyurtmachi loyihani ish-
lab chiqadigan korxona bilan birgalikda kerakli hujjatlarni ishlab 
chiqadi va tasdiqlashga tayyorlaydi. 
1. Loyiha ishlarini bajarish uchun topshiriq tayyorlanadi. Top-
shiriqni tayyorlash jarayonida quyidagilarni hisobga olish kerak. 
A) qurilayotgan sport inshootini qaysi tumanda qurilishini va 
bu tumanning rejasini hisobga olish zarur;
B) yoki qishloqda, mikrorayonda, shaharda bo‘lsa, bu yerlar-
ning uchastkalarini ham hisobga olish zarur. 
Loyiha buyurtmasiga quyidagi keyingi ma’lumotlar berilishi 
kerak:
1. ushbu bino va sport inshootida shug‘ullanishi mo‘ljal-
lanayotgan sportchi, xodim-xizmatchi va jismoniy tarbiyachilar-
ning soni;
2. qurilishning ro‘yxati;
3. qurilishning taxminiy maydoni, avtomashinalar uchun 
to‘xtash joylari va harakat hollarini, shuningdek, obodonlashtirish 
ish rejalari hisobga olinishi;
4. smeta tan narxini buyurtmachining imkoniyatlari bilan sol-
ishtirish. 
Katta qurilishlarga (stadion, sport saroylari) texnik-iqtisodiy 
asoslash (TIA) ishlab chiqiladi. 
Bunga asosan kelajakdagi quriladigan bino yoki kompleksning 
rentabelligi narxini chiqarib olish kerak. Loyiha buyurtmachisi shu 
loyihaga asosan mablag‘ ajratgan korxonaning rahbari tasdiqlaydi 
va shundan keyin bu hujjat ro‘yxatga olinadi va shahar, qishloq, 
rayonning tavsiyasi bo‘yicha yer uchastkasi ajratiladi. Sport in-
shooti quriladigan uchastkaga bir nechta talablar qo‘yiladi: 1) tex-
nik talablar; 2) ekonomik; 3) sanitar talablar.