Битираётган мутахассисларни тайёрлашнинг сифатига қўйиладиган талабларнинг кескин ошиб кетгани, мураккаб масалаларни ечишга фанлараро ёндашувнинг зарурияти

EDXlar  -  8,  16  va  32-razryadli  registrlar  sifatida  ham  ishlatilishi  mumkin 
[2].  ESI,  EDI,  EBP  va  ESPlar  –  barchasi  32-razryadli  ko‘rsatgich 
registrlari  to‘plamidir.  CS,  SS,  DS,  ES,  FS  va  GS  lar  –  barchasi  16-
razryadli  segment  registrlari  to‘plami.  EIP  –  32-razryadli  buyruqlar 
ko‘rsatgichi registri. EFLAGS - 32-razryadli bayroqlar registridir. 
 
 
3.13-rasm. Pentium 4 protsessorining ichki registrlari. 
 
Pentium  4  protsessori  mikroarxitektura  sathida,  undan  oldin  ishlab 
chiqarilgan protsessorlardan anchagina farq qiladi. Pentium II, Pentium Pro 
va Pentium III protsessorlari P6 mikroarxitekturasi asosida qurilgan bo‘lib 
ular  bir-biridan  asosan  unumdorligi  va  qator  ikkinchi  darajali 
ko‘rsatgichlari  bilan  farqlanganlar.  Pentium  4  protsessori  NetBurst  deb 
atalgan 
va 
P6 
mikroarxitekturasidan 
keskin 
farq 
qiladigan 
mikroarxitekturaga ega (3.14-rasm). 

---

95 
 
  
 
3.14-rasm. Pentium 4 protsessorining mikroarxitekturasi - NetBurst. 
 
NetBurst  mikroarxitekturasi  ko‘proq  bosqichli  konveyerga  va  ikkita 
arifmetik-mantiqiy qurilmaga ega bo‘lib, giperoqimli texnologiyani amalga 
oshira oladi. Giperoqimli texnologiya deganda - ikkita registrlar to‘plamiga 
va qator boshqa resurslar to‘plamiga ega bo‘lgan qurilma tushuniladi. Bu 
texnologiya  Pentium  4  protsessorida,  ikkita  dastur  orasida  biridan 
boshqasiga o‘tishni juda yuqori tezlikda ta’minlab beradi, ya’ni bunda bitta 
emas  balki  bir  vaqtda  ikkita  protsessor  ishlayotgandek  bo‘lib  tuyuladi. 
Pentium  4  protsessori  bitta  sikl  davomida  bir  nechta  buyruqlarni  bajarish 
imkoniyatiga ega, shuning uchun u superskalyar protsessor deb ataladi. 

---

96 
 
 
 
3.15-rasm. Pentium 4 ma’lumotlar traktining soddalashtirilgan ko‘rinishi. 

---

97 
 
Pentium  4  protsessorida  uning  modeliga  qarab  ikki  yoki  uch  sathli 
kesh  xotiralardan  foydalanilgan.  Barcha  modellar  8  Kbayt  hajmli  SRAM 
turidagi  birinchi  sath  kesh  xotirasi  L1-ga  ega.  L2  -  1  Mbayt,    L3  esa  -    2 
Mbayt  hajmli  kesh  xotiralardan  iboratdir.  Ushbu  xotiralar  yordamida 
konveyerlar  ishini  tezlatish  amalga  oshiriladi.  Pentium  4  protsessori 
ma’lumotlar traktining soddalashtirilgan ko‘rinishi 3.15-rasmda keltirilgan. 
Pentium  4  protsessori  42  000  000-ta  tranzistorga  ega,  «qatorining 
kengli-gi»  0,18  mkm  va  taktli  generatorining  chastotasi  esa  1,5  GGs-ga 
tengdir. 
«Qatorining  kengligi»  deganda  tranzistorlar  orasidagi 
o‘tkazgichlarning  kengligi  tushuniladi.  Odam  sochining  diametri  20-100 
mkm-ni tashkil qiladi. 1 mkm = 10
-6 
metr yoki 1 mkm = 10
-3 
mm ga teng 
degani. Bunda 0,18 ≈ 0,2 =2*10
-4 
mm ga to‘g‘ri keladi.   
 
 
3.16-rasm. Pentium 4 protsessori chiqish oyoqchalarining nomlanishlari. 

---

98 
 
Pentium  4  mikrosxemasi  35  mm  uzunlikka  ega  kvadrat  shaklida 
ishlangan.  Mikrosxema  uning  past  qismida  matritsa  shaklida  joylashgan