Mehnat vazirligi respublika aholi bandligi va mehnatni muhofaza qilish ilmiy markazi

3 .4. Metropoliten 
Metropoliten,  metro  (frans.  poytaxtlik,  grekcha  —  asosiy  shahar,  poytaxt), 
yo‘lovchilarning  katta  oqimini  tez  tashishni  amalga  oshiradigan  shahar 
yo‘llaridan tashqari harakatlanuvchi temir yo‘ldir. 
Metro  o‘zining  katta  o‘tkazuvchanlik  qobiliyati,  barqaror  qatnovi, 
poezdlarning yuqori darajadagi ekspluatatsion tezligi, qolaversa xavfsizligi bilan 

---

  54 
 
 
ajralib  turadi.  Metroning  yo‘llari  erning  ostida  yoki  ustida  bo‘ladi.  Er  osti 
metrosi keng tarqalgan bo‘lib, u shaxarning tarixiy loyihasiga, shaxar transporti 
qatnovi va uylarga salbiy ta’sir ko‘rsatmaydi. Metroning er usti yo‘llari qurilish 
siyrak  bo‘lgan  joylarda,  foydalanilayotgan  metro  tarmoqlarini  kengaytirishda 
metro  stansiyalarini  shahar  atrofi  temir  yo‘llari  bilan  bog‘lashda,  depoga 
ulanadigan  yo‘llarda  quriladi.  Metroning  er  usti  yo‘llari  to‘siqlar  bilan  o‘rab 
qo‘yilishi kerak. Joylarning rel’efiga qarab avtomabilь va temir yo‘llarning, suv 
va  boshqa  to‘siqlarning  ustidan  olib  o‘tiladi.  Aholisi
 
1mln  dan  ortiq  bo‘lgan
 
shaharlarda tezkor metro transportiga extiyoj seziladi. 
Metropoliten katta qurilish majmuasi bo‘lib, asosiy stansiyalar, vestibyullar, 
xizmat  xonalari,  eskalatorlar,  tonnellar,  yiguvchi  kamera  va  yo‘laklar,  vagon 
deposi  ishlab  chiqarishssexlari,  maishiy  xizmat  xonalari,  elektr  podstansiyalari, 
muhandis  va  sanitar  texnik  uskunalar,  ventilyatsiya,  suv  chiqarish  va  suv  bilan 
ta’minlash qurilmalaridan tashkil topadi.