Махсус таълим вазирлиги тошкент давлат иқтисодиёт университети

 
КЕЙСЛАР 
Қўшма тижоратнинг пайдо бўлиши ёки «Келинг уйлар билан 
дўстлашайлик» 
Янги «Далойит маслаҳат» тадқиқотига мувофиқ савдо шериклари 
ўртасида ўзаро ҳамкорлик тармоғини яратиш — бизнесда ўсишга эришиш 
калити. «Компаниялар ўзининг рақобат жиҳатдан устунлигини савдо 
шерикларининг динамик экотизими билан тобора мустаҳкам боғлаган ҳолда 
рақобат тарзида катта ўзгаришларни бошдан кечирмоқда» — дейилади Нью-
йорк «Далойит маслаҳат» тадқиқотида.Бизнес соҳасидаги 300 та етакчидан 
олинган маълумотлар шуни кўрсатмоқдаки, қарорларнинг биргаликда қабул 
қилиниши, ҳужжатлар ва маълумотлар айланишини автоматлаштирилиши 
бизнеснинг ўсишини 70 фоиздан кўпга оширади. 
«Қўшма тижорат компанияларга қўшма корхонани бошқариш усулини 
ва изчил жараёнларни баҳолашни яхшилаш имконини беради», — дейди 
Джон Феррейра, «Далойит маслаҳат» шериги — «Турли компанияларда 
ишбилармонлик жараёнлари ахборот тизимларининг муваффақиятли 
интеграциялашуви уларга рақобатда катта устунликни берди — ушбу 
компаниялар ўз фойдасини яхшироқ англаб етмоқда, катта фойда олмоқда, 
бозорнинг катта сегментига эга бўлмоқда». 
«Далойит»га мувофиқ энг муваффақиятли компаниялар унда компания 
ва унинг энг муҳим савдо шериклари бир занжирнинг яхши йўлга қўйилган 
буғини каби ҳамжиҳатлик билан ҳаракат қиладиган вазиятни яратишди. 

---

50
«Далойит» тадқиқоти натижалари шуни кўрсатмоқдаки, компанияларнинг 
деярли тўртдан уч қисми баҳамжиҳат ҳаракатларни ўзининг олий мақсади 
деб ҳисоблашади, бошқа компаниялар билан ишбилармонлик жараёнларини 
уйғунлаштирган компаниялар эса ўзининг савдо шериклари билан 
интеграциялашмаган компанияларга қараганда 70 фоизга кўп фойда 
олишмоқда. Ушбу рақамлар икки йил олдин ўтказилган ана шундай тадқиқот 
натижаларига қараганда 20 фоизга ошди. 
Шунингдек, мазкур тадқиқот компанияларнинг тобора кўпчилиги ушбу 
тамойилни амалга оширишга кириша бошлаётганлигини кўрсатмоқда. Катта 
корхоналар (5 млрд. доллардан кўп айланма маблағларга эга бўлган 
компаниялар)нинг 33 фоизи дастлабки дастурларни амалга оширишни 
бошлаб юборди, яна 45 фоизи дастлабки лойиҳани режалаштирмоқда. 
«Далойит» таҳлилчиларининг фикрига кўра, 2012 йилга келиб 
компанияларнинг 85 фоизи қўшма тижорат борасидаги айрим ташаббусларни 
ҳаётга татбиқ этмоқда.