Махсус таълим вазирлиги тошкент давлат иқтисодиёт университети

ҚУЙИДА КЕЛТИРИЛГАН ФИКРЛАР
ТЎҒРИМИ ЁКИ НОТЎҒРИМИ? 
Танқид қилма – барча фикрлар тенг қадрли! 
1. Давлатни фуқаролар билан давлат аппарати ўртасидаги ижтимоий 
шартнома орқали таърифлаш “принципал-агент” муаммосини олдинги 
ўринга суради. 
2. Фуқаро давлатга айрим функцияларнинг бажарилишини юклаган 
ҳолда унинг таркибини белгилайди, яъни у “принципал”, давлат эса “агент” 
ҳисобланади. 
3. Фуқаро 
“агент” 
ролида 
иштирок 
этиб, 
шартномалар 
бажарилишининг кафили сифатида давлатнинг қарорларига бўйсунади.
4. Назарий жиҳатдан якка ҳисоб-китоблардан ҳосил бўлган давлат 
шартнома воситаси сифатида, мураккаб алмашувга кўмаклашиш ва уни 

---

131
амалга ошириш воситаси сифатида пайдо бўладиган давлатдан мутлақ фарқ 
қилади. 
5. Шартномавий давлат бу – фақат унга фуқаролар томонидан 
топширилган ҳуқуқлар доирасида ва уларнинг манфаатлари йўлида куч 
ишлатиш монополиясидан фойдаланувчи давлат, фуқаролар эса солиқларни 
тўлашга мажбурият деб эмас, балки ўз зиммасига ихтиёрий равишда олинган 
мажбурият сифатида қарайди. 
6. “Эксплуататорлик” давлат бу - унда давлатнинг ҳам, фуқаронинг ҳам 
оппортунистик хатти-ҳаракатига тўсиқ мавжуд бўлмаган давлат фаолиятини 
ёритади. 
7. Коррупция – бу фақат ривожланган мамлакатларнинг муаммоси. 
8. Бюджет тақчиллигини қоплашнинг асосий усулларидан бири бу 
солиққа тортиш ставкаларини пасайтириш ва мажбурий йиғимларни жорий 
этиш. 
9. Давлат мулкини ўсиши натижасида давлат бошқаруви пасайиб 
боради.
10. Қонуннинг тўғридан-тўғри бузилиши ва мулкчиликнинг қонуний 
ҳуқуқларига тажовуз қилиш билан боғлиқ иқтисодий фаолият криминал 
иқтисодиётдир. 
МАВЗУГА ДОИР ТЕСТЛАР: 
 Таклиф этилаётган фикрларни баҳолашга шошилма, агарда улар