P. M. Matyakubova, P. R. Ismatullayev, A. K. Miraliyeva, U. A. Maxmonov

Galaktikada  masofalar.  Galaktika  (Yun.  Galaktikos  –  sutli,  sutsimon)  – 
umumiy  o‘zaro  tortishish  kuchi  bilan  bog‘langan  hamda  Quyoshni  ham  o‘z 
ichiga  olgan    200  mlrd.  dan  ortiq  Yulduzning  ulkan  gravitatsion  sistemasi. 
Galaktika o‘lchamlarini ifodalashda bir qancha o‘lchov birliklari hosil qilingan 
va ulardan foydalanilib kelinadi. Jumladan, 1 astronomik birlik (1 a.b.) – Yerdan 
Quyoshgacha  bo‘lgan  o‘rtacha  masofa  bo‘lib,  deyarli  barcha  astronomic 
o‘lchashlarda  1  a.b.  =  149,6  mln.  Km  deb  olinadi.  Aniq  qiymati  quyidagiga 
teng:  1  a.b.  =  149 597 870 691 

  30  m;  Yorug‘lik  yili  –  yorug‘lik  nurining  bir 
yilda bosib o‘tadigan masofasi bo‘lib, uning qiymati quyidagiga teng: 1 yo.y. = 
9760800 000 000 km =9,7608∙10
12
 km. 
Bizning 
Galaktikamiz 
va 
doshqa 
galaktikalardagi, 
shuningdek 
galaktikalararo masofalar odatda parseklar bilan o‘lchanadi: 1 parsek (1ps) = 3,2 
yorug‘lik yiliga teng.  
Galaktikaning  Quyosh  yaqinidagi  qalinigi  taqriban  2000  parsek,  uning 
disk diametri 30000 parsek ga teng. Quyosh o‘zining sayyoralar sistemasi bilan 
Galaktika chetiga yaqin, ya`ni uning markazidan 1000 parsek masofa uzoqlikda 
joylashgan.