I bob qattiq jismlar 1-§. Qattiq jismlarning fizikasida asosiy tushunchalar

---

 
1 
I  BOB QATTIQ  JISMLAR 
 
1.1-§.Qattiq jismlarning fizikasida asosiy tushunchalar 
 
Qattiq  jism  –  aniq  shaklga  ega  bo‘lgan  va  uni  tashkil  etgan  atomlar  o‘zining 
muvozanat  holati  atrofida  mavjud  haroratga  mos  doim  tebranishga  ega  bo‘lgan 
modda holatiga aytiladi. 
Qattiq jismlar atom tuzulishiga qarab 3 turga bo‘linadi: 
1.  Monokristallar  –  qattiq  jismni  tashkil  etgan  atomlar  o‘zaro  tartibli  va  davriy 
joylashgan  holatda  bo‘lib,  bunda  qattiq  jism  qanday  o‘lchovda  bo‘lishidan  qat‘iy 
nazar undagi har qanday atom o‘zining yaqin va uzoq atomlar bilan bir xil tartib va 
davriy  tuzulishga  ega  bo‘ladi.  Tabiatda  monokristallar                    (olmos,  kvars)  kam 
uchraydi. Odatda ular su‘niy usulda olinadi. 
2.  Polikristallar  –  o‘lchovlari  1’  100  mkm  li  monokristall  donachalardan  tashkil 
topgan  qattiq  jismdir.  Bunda  monokristall  atomlarning  tartibli  va  davriy  tuzulishi 
buzulishdan tashqari ular o‘rtasida ma‘lum bo‘shliq hosil bo‘ladi.