N. M. Kayumova

rivojlantirib 

olishadi.

 

O'quv  jarayoni  quruq  yangilik  yaratish   em as,  aksincha  bor

 

fundamentni  rivojlantirish  talqinidir.  Agar  k attalar  yordam ida

 

o'quv  m ashqlari  o'tkazilsa.  o'qitish  ancha  sam arali  bo'Iadi  va

156

---

biografik jihatlarini bola  nim aga  qiziqishi  bor ekanligini  aniqlash

 

uchun  ular  o'z  tasavu rid a  chizgan  rasm lar  yoki  qurgan  n arsalar

 

yordam ida bilib  olish mumkin.

w w w .Preschool.  Com  (Eaely childhool]  2 0 1 4

Maktabgacha  yoshdagi  bolalarni  aqliy  tarbiyalash  bolani 

faol  fikrlash  faoliyatini  rivojlantirishga  kattalarning  ma'lum 

maqsad bilan ta'sir etishidir. U bolalarga tevarak-atrofdagi olam 

haqida  bilimlar  berishni,  ularni  sistemalashtirishni,  bolalar­

da  bilishga  qiziqish  uyg'otishni,  aqliy  malaka  ko'nikmalarini 

tarkib toptirishni, bilish qobiliyatlarini rivojlantirishni o'z ichi- 

ga oladi.

Bolalarni  6-7  yoshdan  boshlab  maktabda  o'qishga  o'tishi 

munosabati bilan ularning maktab ta’limiga tayyorlash uchun 

aqliy  rivojlanish  yetarli  darajada  bo'lishini  ta'minlash  tarbi­

yachilarning javobgarligini yanada oshiradi.

Aqliy  kamolot  -   bu  yoshning  o'sib  tajribaning  boyib  bori- 

shi  munosabati bilan  tarbiyaviy ishlar ta'sirida  bolaning aqliy 

faoliyatida  ro'y  beradigan  miqdor  va  sifat  o'zgarishlarining 

majmuasidir.  Maktabgacha  yoshdagi  bolalarda  bilim  tez 

sur’atlar  bilan  boyib  boradi,  nutq  shakllanadi,  bilish  jarayon- 

lari  takomillashadi.  Xullas,  bola  eng  oddiy aqliy  faoliyat  usul­

larini  egallab boradi.  Maktabgacha yoshdagi bolalarning aqliy 

rivojlanishini  ta'minlash  ularning  kelajakdagi  butun  faoliyati 

uchun katta ahamiyatga ega. Bola ijtimoiy muhit ta'sirida aqliy 

tomondan rivojlanib boradi. Atrofdagi kishilar bilan muomala 

qilish jarayonida u tilni va u bilan tarkib topgan tushunchalar 

sistemasini o'zlashtiradi. Natijada maktabgacha ta'lim yoshda­

gi bola tilini shunchalik egallab oladiki, unda muomala vositasi 

sifatida erkin foydalanadigan bo'lib qoladi.

Aqliy  rivojlanish  fikrning  tengligida  voqealarni  har  xil 

bog'lanishlarida,  munosabatlarda  ko'ra  bilish,  umumiylashti- 

rish qobiliyatida namoyon bo'ladi.

157

---