Biologiya

Bakteriyalar.Bakteriyalar    mikroorganizmlarning    eng    katta  (  1600  turi 

ma’lum ) guruhi  bo’lib, ularning  aksariyati  bir  hujayralidir . Bakteriyalar  tashqi  

ko’rinishi    va    o’lchami    bo’yicha    asosan,  sharsimon,  tayoqchasimon    va  

buramasimon 

bo’ladi. 

(1-rasm.)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 1-rasm. Bakteriyalarning  shakllari. 

Bacili-tayoqchasimon ,  Cocci- sharsimon ,    Spirilli- buramasimon  

---

14 

 

Sharsimon  bakteriyalar- kokkilar- oddiy  shar  shaklida  bo’ladi. Kokkilar  

yakka  hujayra  holida  uchrasa  mikrokokkilar  deyiladi. Ular  bir-biri  bilan  har  

xil    shaklda    birlashgan    holda    uchraydi:  juftlashgan    holda    bo’lsa-  diplokokki, 

to’rtta    hujayra    birlashgan    holda    bo’lsa-  tetrakokki,    qisqa    yoki    uzun  

zanjirsimon    holda    bo’lsa-  streptokokki    hamda    ikki    pog’ona  (  bir-  birining  

ustida  )    joylashgan    holda    uchrasa    sartsina  deyiladi.    Tabiatda    kokkilar    uzum  

boshini    eslatuvchi    shaklda    ham    uchraydi.  Bunday    kokkilar    stafilakokkilar  

deyiladi. ( 2- rasm. ) 

 

 

2-rasm. Sharsimon  bakteriyalarning  shakllari. 

Coccus-  yakka    hujayra    holida  ;    streptococci-  zanjirsimon    holda  ;  diplococci- 

juftlashgan    holda  ;  sarcina-  ustma-ust    holda;    tetrad-  to’rtta    hujayra    birlashgan  

holda ; staphylococci- uzum  boshi  shaklida ;  

---

15