O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta`lim vazirligi buxoro muhandislik-texnologiya instituti

10.6 Interfeyslar , signallarni sinflari , chiqishlarini vazifalari 
 
9.6.1 Interfeyslar. 
SHubxasiz  RS-232C/CCITT  V24  interfeysi  mikrokomp‘yuterlar  va  periferiya 
qurilmalari  orasida  juda  keng  tarqalgan  standartli  ketma-ket  aloqa  xisoblanadi. 
Sanoat  elektronikasi  Assotsatsiya  standarti  bilan  aniqlanadigan  interfeys,  DCE 
bog‘lovchi va DTE terminalli ikki turdagi qurilmalarni borligini nazarda tutadi. 
RS-232C  interfeysi  to`g‘risida  notug‘ri  fikrda  bo`lmaslik  uchun,  bu  turdagi 
qurilmalar  orsidagi  farqni  yaxshi  tushinish  zarur.  Terminalli  qurilmalarda,  masalan 
mikrokomp‘yuter,  interfeysga  navbatdagi  ma`lumotni  yuborishi  yoki  qabul 
qilishi  mumkin.  Ketma-ket  liniyani  u  (terminate)  tugatganday  bo`ladi.  Bog‘lovchi 
qurilmaga,  terminal  qurilma  bilan  birgalikda  qiymatlarni  ketma-ket  uzatishni 
soddalashtiradigan  qurilma  deb  tushuniladi.  Bog‘lovchi  qurilmaga  ko`rgazmali 
misol  bo`lib  modem  (modulyator-demodulyator)  xizmat  qiladi.  U  komp‘yuter  va 
telefon  liniyasi  orasidagi  ketma-ket  zanjirdagi  bog‘lovchi  zveno  xisoblanadi  (3.21  - 
rasm). 
 
3.21-rasm. Komp‘yuterlar orasidagi aloqa liniyasini ketma-ketligi: 
1-D  turidagi  maxkamlangan  25  -  kontaktli  shtirli  raz‘yom;  2-D  turidagi 
olinadigan  25  -  kontaktli  teshikli  raz‘yom;  3-9-  RS-232C  interfeysini  kabeli;  4-D 
turidagi  olinadigan  25-  kontaktli  shtirli  raz‘yom;  5-D  turidagi  maxkamlangan  25- 
kontaktli  teshikli  raz‘yom;  6-  telefon  liniyasi;  7-D  turidagi  maxkamlangan  25 
kontaktli teshikli raz‘yom; 8-D turidagi olinadigan 25- kontaktli shtirli raz‘yom; 
10-D  turidagi  maxkamlangan  25-  kontaktli  teshikli  raz‘yom;  11-D  turidagi 
maxkamlangan 25 - kontaktli shtirli raz‘yom; 
 

---

      Afsuski,  terminal  va  bog‘lovchi  qurilma  orasidagi  farq  bir  xil  emas,  shuning 
uchun  u  yoki  bu  qurilma  qaysi  turdagi  qurilmaga  mansub  ekanligini  tushunishda 
ayrim  qiyinchiliklar  kelib  chiqadi.  Masalan,  printer  muammosini  ko`rib 
chiqamiz.  Uni  qaysi  qurilmaga  kiritish  kerak  ?  Terminal  qurilmada  ishlayotgan 
ikkita  mikrokomp‘yuterni  bir-bir  bilan  qanday  bog‘lash  kerak?  Bu  savollarga 
javob  berish  uchun  fizik  bog‘lanish  qurilmalarini  ko`rib  chiqish  lozim.  RS-232C 
interfeys  liniyasida  ozgina  o`zgarish  kiritib,  bog‘lovchi  qurilmani  terminal 
funktsiyasida  ishlatish  mumkin.  Buni  yaxshi  bilish  uchun  RS-232C  interfeysini 
signallarini funktsiyasini analiz qilish kerak.