Toshkent «Adolat» 2018 davlat va huquq nazariyasi

Qiyosiy-huquqiy metod – qiyoslash, taqqoslash, solishtirish orqali dav-

lat va huquq voqeliklarini o‘rganish, ularning o‘ziga xos jihatlari va xususiyat-

larini aniqlab olish usuli. Masalan, O‘zbekistondagi ikki palatali parlamentning 

mohiyati, vakolatlari ko‘lami, xususiyatlarini aniqlash uchun dunyodagi boshqa 

davlatlar ikki palatali parlamentlarining huquqiy maqomi va vakolatlari bilan 

qiyoslanadi. Yoki O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining o‘ziga xos ji-

hatlarini tushunib olish uchun uni boshqa davlatlarning konstitutsiyalari bilan 

solishtirib o‘rganiladi va hokazo. Qiyosiy-huquqiy usul yordamida davlat va 

huquqning nafaqat boshqa mamlakatlardagi analoglari (o‘xshash hodisalar) bi-

lan farqi aniqlandi, balki ularning o‘tmishdagi, avvalgi bosqichdagi holati bilan 

hozirgi kundagi holati qiyoslanib, qimmatli ma’lumotlar to‘planadi. 

Ushbu metod turli davlatlar va huquqiy tizimlarning umumiy va o‘ziga 

xos tomonlarini bilish hamda ana shu asosda davlat va huquq taraqqiyotining 

qonuniyatlarini ochishga, davlat va huquq sohasidagi hodisalar va jarayonlarni 

o‘zaro solishtirish asosida ular o‘rtasidagi o‘xshashlik va farqlarni aniqlashga 

imkon beradi

2

.