Toshkent «Adolat» 2018 davlat va huquq nazariyasi

134

Odilqoriyev X.T. 

Davlat va huquq nazariyasi

Ma’muriy islohotlarni amalga oshirishdan asosiy maqsad – ixcham 

va professional ijro organlari tizimini, zamonaviy menejmentga asoslangan 

boshqaruv tizimini yaratishdan iborat

1

.

Sud hokimiyati organlari. Mamlakatda sud hokimiyatining butun faoli-

yati va diqqat-e’tibori ijtimoiy adolatni, huquqiy tartibot va qonun ustuvorligini 

ta’minlashga, fuqarolar hamda yuridik shaxslarning konstitutsiyaviy huquqlari, 

erkinliklari va qonuniy manfaatlarini muhofaza etishga qaratilgan.

O‘zbekiston Respublikasining 1992-yildagi Konstitutsiyasi hamda 1993-yil 

2-sentabrda qabul qilingan «Sudlar to‘g‘risida»gi Qonuniga binoan O‘zbekiston 

Respublikasining sud tizimi besh yil muddatga saylanadigan O‘zbekiston Respub-

likasi Konstitutsiyaviy sudi, O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudi, O‘zbekiston 

Respublikasi Oliy xo‘jalik sudi, Qoraqalpog‘iston Respublikasining Oliy sudi, 

Qoraqalpog‘iston Respublikasining xo‘jalik sudidan, viloyat sudlari, Toshkent 

shahar sudi, tuman, shahar sudlari, harbiy va xo‘jalik sudlaridan iborat deb 

belgilandi. Mazkur tizim chorak asrlik mustaqil taraqqiyotimiz mobaynida faoliyat 

yuritdi, shakllandi va takomillashib bordi.

2000-yil 14-dekabrda «Sudlar to‘g‘risida»gi qonun yangi tahrirda qabul 

qilindi. Bunda sudlarning ixtisoslashtirilishi o‘z qonuniy ifodasini topdi. Ushbu 

qonunga ko‘ra, O‘zbekiston Respublikasining oliy sud tuzilmalarining insti-

tutsional qiyofasi saqlangani holda Qoraqalpog‘iston Respublikasi fuqarolik va 

jinoyat ishlari bo‘yicha oliy sudlari, Qoraqalpog‘iston Respublikasi xo‘jalik sudi, 

fuqarolik va jinoyat ishlari bo‘yicha viloyat va Toshkent shahar sudlari, fuqaro-

lik va jinoyat ishlari bo‘yicha tumanlararo va tuman, shahar sudlari, harbiy va 

xo‘jalik sudlari faoliyat yuritadigan bo‘ldi.

O‘zbekiston Respublikasini 2017–2021-yillarda yanada rivojlantirish 

bo‘yicha Harakatlar strategiyasi qabul qilinib

2

, unda sud tizimini tubdan is-

loh etish vazifasi kun tartibiga qo‘yildi. Bundan maqsad sud hokimiyatining 

chinakam mustaqilligini hamda fuqarolarning huquq va erkinliklarini ishonchli 

himoya qilish kafolatlarini mustahkamlash, ma’muriy, jinoyat, fuqarolik va 

xo‘jalik qonunchiligini, jinoyatchilikka qarshi kurashish va huquqbuzar-

liklarning oldini olish tizimi samarasini oshirish, sud jarayonida tortishuv 

tamoyilini to‘laqonli joriy etish, yuridik yordam va huquqiy xizmatlar sifatini 

tubdan yaxshilash.

Ushbu maqsadga erishishni ta’minlash uchun O‘zbekiston Respublikasi 

Prezidentining 2017-yil 2-fevraldagi «O‘zbekiston Respublikasi sud tizimi tuzil-

masini tubdan takomillashtirish va faoliyati samaradorligini oshirish chora-tad-

1

 Qarang: Xalq so‘zi, 2017-yil 8-dekabr.

2 

O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining O‘zbekiston Respublikasini yanada rivojlantirish bo‘yicha 

Harakatlar strategiyasi to‘g‘risidagi farmoni (2017-yil 7-fevral). – T.: «Аdolat», 2017. – 3–9-betlar.

---