Menejment nazariyasi

2.  Elektoronika  ishlab  chiqarishi  sohasidagi 
m uam m o lar
Sanoat  sektorida  elektronika  mahsulotlarini  ishlab  chiqarishni 
yanada  keng  yo'lga  qo'yish  ahamiyati  va  o'rni  salmoqli  ekanligini 
yana  bir  bor  qayd  etgan  holda,  shuni  alohida  ta’kidlash  joiz-ki,  bu 
soha  korxonalarida  mulk  shakli  va  boshqarish  tizimlari  tubdan 
o'zgartirildi.  Korxonalarni  texnik  jihatdan  qayta  jihozlash  va  ularni 
raqobatbardosh  zamonaviy  mahsulotlar  ishlab  chiqarishga  qaratil­
gan  chora-tadbirlar  amalga  oshirilmoqda.  Ammo  bu  yo'nalishda 
qo'lga  kiritilgan  yutuqlar  bilan  bir  qator  muammolar  ham  mavjud.

---

Ana  shunday  elektronika  tarmog'idagi  muammolardan  biri  bu  ish­
lab  chiqarilgan  mahsulotlarni  o'z  vaqtida  ham  ichki,  ham  tashqi 
bozorda sotishdir. Bu holat, o'z navbatida tovarlar bahosi va iste’molchi 
to'lov  qobiliyatini  o'zaro  nomuvofiqligidan  hamda  ishlab  chiqaruvchi 
maqsadi  va  iste’molchi  talablarini  o'zaro  mos  kelmasligidan  kelib 
chiqmoqda.
Shuningdek,  hozirda  tijorat  yo'nalishida  faoliyat  yuritayotgan 
kichik  biznes  subyektlarining  moliyaviy  holati  kuchsiz  ekanligi 
ularning  «Foton»  OAJ  korxonasi  tomonidan  ishlab  chiqarilayotgan 
televizorlar  va  quyosh  batareyalarini  sotib  olish  qobiliyatini  pasay- 
tirmoqda.
Bir  vaqtning  o'zida  lokalizatsiya  qilingan  qismlardan  foydalan- 
gan  holda  tayyor  mahsulotni  ishlab  chqarishga  ketgan  xarajatlar 
natijasida  tovarlar  sotuvi  narxi  chet  eldan  import  qilingan  zamona- 
viy  brend  televizorlar  (SU M SU N G,  SONY,  LG,  SHARP,  PANA­
S O N IC )  va  quyosh  batareyalari  bahosidan  yuqori  bo'lmoqda. 
Buning  asosiy  sababi  sifatida  lokalizatsiya  qilinayotgan  mahsulot 
qismlari  uchun  zarur  bo'lgan  xom-ashyo  materiallari  narxining ichki 
bozorda  goh  tushishi,  goh  ko'tarilishidir.
Maishiy-texnik  mahsulotlarni  ishlab  chiqaruvchi  korxonalar  ol- 
dida  turgan  sotish  muammosiga  chuqurroq  nazar  tashlaydigan 
bo'lsak,  bu  masalaga  umuman  boshqacha  yondashishga  to'g'ri  kela- 
di.  Ayni  davrda  korxonada  bugungi  kunning  eng  dolzarb  elektron 
jihozlarni  ishlab  chiqarishni  shakllantirishda  aholining  xarid  ehti- 
yojlaridan  kelib  chiqish  maqsadga  muvofiq  bo'ladi.  Buning  uchun 
ratsional  ishlab  chiqarishni  tashkil  qilish,  korxonalarni,  avvalam- 
bor,  texnik-texnologik  modernizatsiya  qilish,  ularni  moliyaviy 
sog'lomlashtirish  choralarini  belgilash  zarur  bo'ladi.  Aks  holda 
vatanimiz  elektoroniklari  ulkan  tashqi  va  ichki  bozor  ulushlarini 
yo'qotishlari  turgan  gap.
Bozor iqtisodiyotining rivojlanishi  muamrnolarini  yechish yangi- 
dan-yangi  yondashuvlarni  talab  etadi.  Tarmoqda  ishlab  chiqarishni 
texnik  moslashuvchanligi,  mahsulot  sifat  darajasi  va  uning  jahon 
bozoridagi  raqobatdoshligini  oshirishni  tubdan  qayta  ko'rib  chiqili- 
shi  va  o'zgartirilishi  kerak  bo'lgan  masalaga  aylanib  bormoqda. 
Sanoat  ishlab  chiqarish  korxonalarida  ishlab  chiqarilayotgan  mah-

---

sulot  zamonaviy  texnik  talab  darajasiga  javob  berishi  kerak.  Ularning 
foydali  ish  koefitsienti  aniqligi  va  umumdorligi,  uzoq  davr  ishonchli 
ishlash  qobiliyati  yuqori  bo‘lm og‘i,  ekspluatatsiya  davrida  yuqori 
tejamkorlikka  ega  bo'lish  lozim.
Yuqoridagi  keltirilgan  muammolarni  hal  etish  uchun  esa  kor­
xonalar  ishlab  chiqarish  faoliyatida  qo'llayotgan  lokalizatsiya  das- 
turini  to'g'ri  tashkil  etishi  kerak.  Mahalliylashtirish  rejasi  muvaffa­
qiyatli  bajarilishi  esa  aniq  dastur  asosida  amalga  oshirilishi  bilan 
bevosita  bog'liqdir.  Shuning  uchun,  «Foton»  OAJ  korxonasining 
ishlab  chiqarish  faoliyatida  aniq  va  samarali  lokalizatsiya  dasturini 
ishlab  chiqish  o‘ta  muhim  va  hal  etilishi  zarur  bo'lgan  muammo 
hisoblanadi.