“ фаол тадбиркорлик, инновацион ғоялар ва технологияларни қЎллаб-қувватлаш йили”

Tadqiqot usullari va materiallari. Maqsadni amalga oshirish uchun avvalo anemiyaga auchragan 
inson qonida ro`yberadigan o`zgarishlarni o`ziga xos xususiyatlarini o`rganish maqsadida quyidagi 
usuldan foydalanildi.Laboratoriya sharoitida gematologik usul ya`ni qonni tahlil qilish zarur,olingan 
qonni avvalo nazariy bilimlarga tayangan holda tashqi ko`rinishiga e`tibor berib, so`ngra uni 
elektron mikroskop ostiga qo`yib tekshiruvdano`tkazish.Anemiyaga uchragan qonda bo`ladigan 
o`zgarishlarni farqlash uchun sog`lom odam qoniga tegishli bo`lgan belgilarni bilish lozim. 
Sog`lom odam qonida quyidagi asosiy belgilar mavjud: 
Rang ko`rsatgichi-normoxrom (0,85-1,05)•Umumiy miqdor ya`ni qonning suyuq qismi va shaklli 
elementlar teng bo`ladi. Eritrotsitlar diametri 5-9 mkm gacha bo`ladi,shakl jihatdan yassi bo`ladi. 
Natijalar. Qonda quyidagi asosiy o`zgarishlar kuzatildi: 
Oligositemik gipovalemiya-umumiy miqdorda shaklli elementlar kamligi, rang ko`rsaatgich-
gipoxrom, poykilotsitoz-eritrotsitlar shakl o`zgarishi,•anizotsitoz (mikro-diametr 6mkm dan kam) 
lar kuzatildi. 
Foydalanilgan adabiyotlar: 
1.Robbins& Cotran Pathologic Basis of Disease (9
th
edition).California-2013y 
2.N.H.Abdullayev, H.Y. Karimov“Patologik fiziologiya’’ Toshkent-2008y. 
3.Ibn Sino “Tib qonuni ’’ 
4.Sharq tabobati markazi “Tabobat” 

---

TALABALARDA TO‘G‘RI OVQATLANISHNI SHAKLLANTIRISH 
Eshmamatova Z. Y 1-kurs talabasi 
Toshkent Farmatsevtika Insitituti,Toshkent sh. 
Ilmiy rahbar Katta o`qituvchi Bobojonova SH.SH. 
Ishning dolzarbligi: Talabalar o‘rtasida noto‘g‘ri ovqatlanish tufayli gastrit va ortiqcha vazn yoki 
shunga ohshash kasalliklarning ko`payganligi dolzarb muammo sanaladi. Hozirgi vaqtda surunkali 
gastritning tarqalgan klassifikatsiyasini (1973), surunkali gastritning A tipi – autimunli va surunkali 
gastritning V tip – katta qismi kompilobakteriya bilan infeksiyalanishga bog‘liq – infeksionli turlari 
qabul qilingan. Ekzogen faktorlar: ovqatlanish tartibining buzilishi, juda issiq, sovuq, mexanik va 
ximik ta’sirlovchi ovqatlarni iste’mol qilish, chekish, alkogol iste’mol qilish, oshqozonning shilliq 
qavatini ta’sirlovchi dorilarni surunkali iste’mol qilish. Nosteroid yallig‘lanishga qarshi vositalarni, 
glyukokortikoidlar, silga qarshi vositalar qabul qilishlar shular jumlasidandir. Kasb kasalliklari, 
asab-ruhiy stress, ovqat allergiyasi, davolanmagan o‘tkir gastritlar ham sabab bo’lishi 
mumkin.Endogenfaktorlar: qorin a’zolari kasalliklari, sur, infeksiyasi, 
endokrinsistemasikasalliklari, moddalar almashinuvining buzilishi, podagra, semirish, temirdefitsiti, 
to’qimagipoksiyasiga olibkeluvchi surunkali o‘pka-yurak, ihtiyoriygenezliqonaylanish 
etishmovchiligi, autointoksikatsiya, ketoatsidozliqandli diabet va boshqalar.