O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi tosnkent moliya instituti

OLAP-biznes vaziyatlarini tahlil qilish va prognozlash texnologiyalari  

1993  yilda  ma’lumotlar  bazasini  qurish  uchun  relyasion  yondashuvga  asos 

solgan  Edgar Kodd (Edgar Codd, matematik va IBM stipendiati) hamkorlari bilan 

«Arbor  Software»  (bugungi  kunda  bu  eng  mashhur  kompaniya  «Hyperion 

Solutions»)  tomonidan  “Tahlilchi-foydalanuvchilar  uchun  OLAP  (tezkor  tahliliy 

qayta  ishlash)ni  ta’minlash”  sarlavhali  maqolani  chop  etdi,  unda  OLAP 

texnologiyasining 12 ta o‘ziga xos xususiyatlari shakllantirilgan bo‘lib, keyinchalik 

ular  yana  6  ta  qo‘shimcha  ma’lumot  bilan  to‘ldirilgan.  Bu  qoidalar  katta  hajmli 

ommaviy ma’lumotlarni tahlil qilish uchun yangi va o‘ta istiqbolli texnologiyaning 

asosiy tarkibi bo‘lishdi. 

Keltirilgan  ro‘yxatda  OLAP  (Basic)texnologiyasining  o‘ziga  xos 

xususiyatlarining eng muhimlari ko‘rsatilgan: 

• 

ma’lumotlarni katta hajmda konseptual taqdim etilishi; 

• 

ma’lumotlarni intuitiv manipulyasiyalash; 

• 

ma’lumotlarni olish va detallash; 

• 

interpretatsiyaga qarshi ma’lumotlarning  paketli  to‘planishi; 

• 

OLAPni tahlil qilish modellari; 

• 

«mijoz-server» arxitekturasi  (OLAP ishchi stoldan olinishi mumkin); 

• 

shaffoflik  (tashqi ma’lumotlarga tiniq kira olish); 

• 

ko‘p foydalanuvchilarni qo‘llab quvvatlash.