Iqtisodiy bilim asoslari

Tashqi  iqtisodiy  aloqalardagi  islohotlar  respublikamizning  tashqi 
iqtisodiy aloqalarini bir qadar erkinlashtirishga qaratildi.
Ijtimoiy  sohadagi  islohotlar  o‘tish  davrida  vujudga  keladigan  turli 
noxush holatlardan aholini himoya qilishga qaratildi. 
So‘nggi  ikki  yil  O‘zbekiston  iqtisodiyoti  uchun  tub  islohotlar 
boshlanishi  davri  bo‘ldi.  Mamlakatimiz  iqtisodiyotida  mavjud  bo‘lgan, 
lekin foydalanilmayotgan ulkan imkoniyatlarni ishga solish dolzarb vazifa 
sifatida  qo‘yildi.  Buning  uchun  oldingi  yillarda  yo‘l  qo‘yilgan  xato  va 
kamchiliklarni tan olib, iqtisodiy islohotlarni amalga oshirishga jadallik 
bilan kirishildi. Bu islohotlar natijasida qisqa davr ichida mamlakatimiz 
iqtisodiyotida quyidagi o‘zgarishlar ro‘y berdi:
9 – E. Sariqov, B. Haydarov
http:eduportal.uz

---

130
- mamlakat iqtisodiy ko‘rsatkichlari haqqoniylashtirildi. Ya’ni, yillik 
iqtisodiy  o‘sishning  8%  dan  ortiq  deb  ko‘rsatilishi  noreal,  haqiqatdan 
yiroq  deb  tan  olindi  va  real  iqtisodiy  ko‘rsatkichlar  keltirildi.  Bu 
ko‘rsatkichlarning shaffofligi ta’minlandi;
-  ilgarigi  davrda  O‘zbekistonga  xos  bo‘lgan  global  tizimdan  ajra-
lib,  yakkalanishga  qaratilgan  iqtisodiy  siyosatdan  voz  kechildi  va 
iqtisodiyotimizni jahon global iqtisodiy tizimiga integratsiyalash bo‘yicha 
jadal harakatlar boshlab yuborildi;
- iqtisodiyotga davlat aralashuvini minimallashtirish bo‘yicha choralar 
ko‘rila boshlandi;
-  valuta  bozorini  liberallashtirish  bo‘yicha  tizimli  ishlar  amalga 
oshirildi.  Natijada  qisqa  vaqt  ichida  valutani  erkin  konvertatsiyalash 
yo‘lga qo‘yildi;
- tadbirkorlik faoliyatini qo‘llab-quvvatlash va tadbirkorlar faoliyatiga 
mavjud to‘siqlarni olib tashlash bo‘yicha tizimli choralar belgilandi;
- bojxona to‘lovlari sezilarli darajada kamaytirildi;
- tashqi iqtisodiy faoliyat bo‘yicha to‘siqlar olib tashlandi;
- chet mamlakatlar, eng avvalo qo‘shni mamlakatlar bilan iqtisodiy 
aloqalarni yaxshilash bo‘yicha keskin choralar ko‘rildi;
- tub soliq islohotlari boshlab yuborildi;
- pul muomalasi sohasidagi islohotlar natijasida naqd va naqdsiz pul 
qiymatlari orasidagi farq yo‘q qilindi.
Shuningdek, bank sohasidagi, ma’muriy sohadagi, raqobat muhitini 
yaxshilash sohasidagi, davlat buyurtmalarining bozordagi o‘rni bo‘yicha 
islohotlarga ham turtki berildi.
Yuqorida sanalgan va yana bir qator boshqa yo‘nalishlardagi islohotlarni 
tizimli  ravishda  amalga  oshirish  maqsadida  O‘zbekiston  Respublikasi 
Prezidenti  Shavkat  Mirziyoyev  tomonidan  2017–2021-  yillarda  O‘zbekistonni 
rivojlantirishning beshta ustuvor yo‘nalishi bo‘yicha harakatlar strategiyasi ilgari 
surildi.
  Harakatlar  strategiyasiga  kirgan  beshta  ustuvor  yo‘nalishdan  ne- 
gizgisi  deb  3-  ustuvor  yo‘nalish  –  Iqtisodiyotni  rivojlantirish  va  libe-
rallashtirishning  ustuvor  yo‘nalishlarini  qarash  mumkin.  Chunki  faqat 
mustahkam  iqtisodiy  asos,  poydevor  mavjud  bo‘lsagina  boshqa  to‘rtta 
ustuvor yo‘nalishlarni muvaffaqiyatli amalga oshirish mumkin bo‘ladi.
Iqtisodiy islohotlarni amalga oshirish mobaynida davlatimiz tomonidan 
quyidagi vazifalarga alohida e’tibor qaratilmoqda:
-  iqtisodiyot  tarmoqlariga  investitsiyalar  miqdorini  keskin  oshirish.  
Ayniqsa xorijiy investitsiyalarni keng jalb qilish;
http:eduportal.uz

---

131
- davlat kompaniyalari boshqarish tizimini tubdan isloh qilish;
-  davlat  mulkini  xususiylashtirish  bo‘yicha  yangicha  yondashuvga 
asoslangan faoliyatni yo‘lga qo‘yish;
- qimmatli qog‘ozlar bozorini isloh qilish;
- agrar sohadagi islohotlarni yanada jonlantirish;
- bank-kredit, soliq, bojxona sohalaridagi islohotlarni davom ettirish;
- raqamli iqtisodiyot sohasini rivojlantirish;
-  iqtisodiyotdagi  innovatsiyalarning,  zamonaviy  texnologiyalarning 
rolini kuchaytirish.